Τα δημοψηφίσματα μας

Σήμερα, θα συνεχίσουμε να μιλούμε για τη δυναμική του χρόνου στο Κυπριακό. Θα μιλήσουμε λοιπόν για άλλη μια «επιτυχία» της Κυπριακής πλευράς. Μια «επιτυχία» που θεωρείται «σύγκλιση». Ψάχνοντας βεβαίως λίγο το πράμα ανακαλύπτει κανείς – και ο έχων ελάχιστη κρίση – ότι αυτό που εμείς θεωρούμε «επιτυχία» και «σύγκλιση» ήταν προ ολίγων ετών, πρόταση των Τούρκων, «απαράδεκτη» και «απορριπτέα», αποδεκτή και προτιμητέα σήμερα από την Κυπριακή πλευρά. Έτσι οι Τούρκοι καταφέρνουν όχι μόνο να γίνονται αποδεκτές οι δικές τους θέσεις αλλά να υιοθετούνται από την Κυπριακή πλευρά, από την οποία ζητούν και ανταλλάγματα προκειμένου να δεχθούν τις δικές τους απαιτήσεις. Φοβερό. Αλλά πραγματικό, δυστυχώς.

Μιλώ για τα χωριστά, ταυτόχρονα δημοψηφίσματα. Όταν στις 25 Ιουλίου ανακοινώθηκε από τους δύο ηγέτες ότι συμφωνήθηκε πως η συμφωνημένη λύση θα τεθεί προς έγκριση σε ταυτόχρονα χωριστά δημοψηφίσματα, οι περισσότεροι Κύπριοι πολιτικοί εκφράστηκαν με ανακούφιση μέχρι ενθουσιασμό για τη «σύγκλιση» αυτή.

Κάποιοι – ελάχιστοι ελπίζω – κακοφανίστηκαν ίσως. Βλέπετε έπαιζαν με την ιδέα να περάσει από τη Βουλή των Αντιπροσώπων η συμφωνημένη λύση, υπολογίζοντας ότι η πλειοψηφία των δύο μεγάλων κομμάτων θα ήταν αρκούντως αρκετή να παρακάμψει τη λαϊκή βούληση. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους που οδήγησε στην απόρριψη της πρότασης των Οικολόγων για δημοψήφισμα στην περίπτωση της επικύρωσης της συνθήκης της Λισσαβώνας.

Οι ανόητοι δεν σκέφτηκαν ότι εάν η επικύρωση της συμφωνημένης λύσης γίνει από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, το αντίστοιχο όργανο των Τουρκοκυπρίων θα ήταν ο παράνομος κοινοβουλευτικός θεσμός τους, που εμείς πασκίζουμε να μην αναγνωριστεί. Η συνομοσπονδία θα ήταν πλέον γεγονός (ή έστω η παρθενογένεση).

Όμως ο ίδιος κίνδυνος υπάρχει και με τα χωριστά δημοψηφίσματα. Οι δύο λαοί, χωριστά, εξασκούν το δικαίωμα της αυτοδιοίκησης. Μάλιστα στον «Τουρκοκυπριακό λαό» (ήμαρτον πατρίδα μου) θα συμπεριληφθούν και οι Τούρκοι έποικοι. Κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτό έγινε και το 2004. Ακριβώς έτσι είναι. Έγινε, και ήταν μέγα λάθος. Το οποίο αντί να το αντιγράψουμε οφείλουμε να μην το επαναλάβουμε. Ακόμα και Τουρκοκύπριοι πολιτικοί (π.χ. Αλπάυ Ντουρντουράν) αντέδρασαν κατά της λογικής των χωριστών δημοψηφισμάτων.

Εμείς όμως τί κάναμε; Θεωρήθηκε περίπου ως νίκη, η «σύγκλιση» το θέμα των δημοψηφισμάτων. Ψάχνοντας ανακαλύψαμε ότι τα χωριστά δημοψηφίσματα ήταν βασική εισήγηση του Ραούφ Ντεκτάς στις προτάσεις του στις 31 Αυγούστου 1998. Δέκα χρόνια μετά έγινε δική μας εισήγηση. Το χειρότερο όμως είναι ότι η αποδοχή από τον Ταλάτ της εισήγησης Ντεκτάς έγινε δεκτή με χαρά (τουλάχιστον) και βεβαίως συνοδευόμενη (προφανώς) από τα ανάλογα ανταλλάγματα (βλ. έναρξη συνολικών διαπραγματεύσεων). Αυτά, για μια ακόμα «επιτυχία» της ευέλικτης και διεκδικητικής πολιτικής. Και τα πιο ωραία, έπονται.