Επιμνημόσυνος λόγος Βουλευτή Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών Γιώργου Περδίκη
Εκκλησία Αγίας Βαρβάρας στο Καϊμακλί, Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011
Συμπατριώτες συμπατριώτισσες,
Μαζευτήκαμε σήμερα εδώ, σε αυτή την άκρη της γης, κάτω από αυστηρό βλέμμα του κατεχόμενου Πενταδάκτυλου, για να μετρήσουμε το μπόι μας απέναντι την ιστορία μας.
Καλούμαστε σήμερα να σταθούμε απέναντι στη θυσία των ηρώων των οποίων την άγια μνήμη τιμούμε σήμερα- και στον καθρέφτη του χρέους να ρωτήσουμε: στεκόμαστε άξια και τιμημένα, συνεχιστές των αγώνων σας αδέλφια, τιμημένοι νεκροί και αγνοούμενοι της Ομορφίτας;
Με λίγα λόγια, και χωρίς υπερβολές – σε συντομία που απαιτούν οι καιροί της ηλεκτρονικής τεχνολογίας και με σεμνότητα που αρμόζει στην περίσταση – θα σας καλέσω να προβληματιστούμε πάνω σε αυτό το ερώτημα.
Καταρχήν απαιτείται να τοποθετήσουμε τα πράγματα και τα πρόσωπα στο φυσικό τους χώρο στη γεωγραφία της Ιστορίας. Η Ομορφίτα είναι μια συνοικία της Λευκωσίας προς τους πρόποδες του πενταδακτύλου, στην νευραλγική βορειανατολική άκρη της πρωτεύουσας του νησιού. Ο απελευθερωτικός αγώνας του 55-59 για την αυτοδιάθεση – ένωση, βρίσκει τους κατοίκους της συνοικίας έλληνες και τούρκους να ζουν αρμονικά σε μεικτές γειτονιές και δρομάκια γύρω από την εκκλησία του Αγ. Δημητριανού. Την πρόκληση της συμβίωσης ανθρώπων με διαφορετικές εθνικές και θρησκευτικές συνήθειες και αντιλήψεις – κάτι που οι σύγχρονες πολυδιαφημιζόμενες ως φιλελεύθερες κοινωνίες αποτυγχάνουν – οι κάτοικοι της Ομορφίτας το έκαναν καθημερινό βίωμά τους. Από προσωπική μου εμπειρία μπορώ να υποψιαστώ γιατί, αφού όλοι οι γνωστοί και φίλοι μου εξ Ομορφίτας καταγόμενοι, διακρίνονται από πραότητα χαρακτήρα και ολόκαρδη καλοσύνη.
Το πνεύμα της αλληλοκατανόησης και ειρηνικής συμβίωσης κατέστρεψε η δράση των εξτρεμιστών της τουρκικής τρομοκρατικής οργάνωσης ΤΜΤ, η οποίοι από το 1958 έστρεψαν την καταστροφική τους μανία κατά των ελλήνων κατοίκων της Ομορφίτας. Με την κάλυψη και την προτροπή ακόμα των Βρετανών κατακτητών άρχισαν οι προκλήσεις κατά των ανυπεράσπιστων ελλήνων, με πυρπολήσεις κατοικιών, εκτοπισμούς και την ιερόσυλο επίθεση κατά του ιερού ναού του Αγ. Δημητριανού, την 28η Ιουλίου του 1958. Από την Ομορφίτα έγινε γνωστή για πρώτη φορά στο νησί μας το 1958 η λέξη «πρόσφυγες».
Από εκείνο τον μαύρο Ιούλιο του 58 η Ομορφίτα άρχισε να ζει ένα δράμα σκοτεινό και άγριο. Ήταν οι συνεχείς προκλήσεις και απειλές των Τούρκων, ο αλματώδης εξοπλισμός τους και η μετατροπή του προαστίου – ακόμα και μετά την ανακήρυξη της κολοβής κυπριακής ανεξαρτησίας – από μια φιλήσυχη συνοικία σε ένα οχυρό,
Μέσα σε αυτό το Τουρκικό οχυρό, κατάφεραν να επιβιώσουν, με πείσμα που φαντάζει αδιανόητο με τα μέτρα της σημερινής εποχής, οι έλληνες κάτοικοι της Ομορφίτας. Ο αποκλεισμός τους και οι πιέσεις από τους Τούρκους, διατράνωσαν το εθνικό τους φρόνημα και έγιναν το λίπασμα που πλούτισε το ψυχικό μεγαλείο ολόκληρου του λαού.
Όταν ξέσπασε η τουρκική ανταρσία – όπως ορθώς αναφέρονται ιστορικά τα γεγονότα των Χριστουγέννων του 1963 – η Ομορφίτα υπήρξε ο πρώτος στόχος των τούρκων τρομοκρατών οι οποίοι ενισχυμένοι και από άνδρες της ΤΟΥΡΔΥΚ επιτέθηκαν κατά των λιγοστών ελληνοκύπριων μαχητών της διμοιρίας του ανθυπολοχαγού Γεώργιου Ολύμπιου. Από την 20η Δεκεμβρίου μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων οι έλληνες κάτοικοι της Ομορφίτας και η διμοιρία του ανθυπολοχαγού Ολύμπιου δέχθηκαν σφοδρή επίθεση και καταιγισμό πυροβολισμών από τα καλά οργανωμένα πολυβολεία και οχυρά των τούρκων της περιοχής.
Η κατάσταση άλλαξε άρδην όταν έφτασε στην περιοχή ομάδα εθελοντών μαχητών υπό τον αγωνιστή της ΕΟΚΑ Νίκο Σαμψών οι οποίοι με την βοήθεια και μικρής ομάδας ελληνοκυπρίων αστυνομικών διενέργησαν επίθεση κατά των τουρκικών θέσεων. Η επιχείρηση διήρκησε ένα περίπου εικοσιτετράωρο και κατέληξε νωρίς το απόγευμα των Χριστουγέννων του 1963 στην εξουδετέρωση όλων των ενόπλων τρομοκρατών και την πλήρη απελευθέρωση της Ομορφίτας.
Αξιοσημείωτες είναι οι αναφορές της εποχής που αφορούν την τύχη των τουρκοκυπρίων κατοίκων της Ομορφίτας στους οποίους επιδείχθηκε πλήρης σεβασμός. Ο ίδιος ο τουρκοκύπριος κοινοτάρχης Ομορφίτας παραδέχτηκε σε δήλωσή του στο ΡΙΚ ότι οι ελληνοκύπριοι μαχητές συμπεριφέρθηκαν άψογα στους κατοίκους. Είναι γεγονός ότι κατά τις μάχες πολλοί τουρκοκύπριοι – όπως άλλωστε και έλληνες κάτοικοι της Ομορφίτας – αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους αλλά οι περισσότεροι επέστρεψαν πίσω και έζησαν εκεί στα χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι την τουρκική εισβολή του 1974. Τότε ήταν οι έλληνες κάτοικοι της Ομορφίτας που αναγκάστηκαν με την βία να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να παραμείνουν από τότε – 37 μαύρα και άραχνα χρόνια – πρόσφυγες μέσα, στην ίδια την πατρίδα τους.
Αυτή είναι η τραγική ιστορία της Ομορφίτας. Η Ελευθερία περπατώντας στην έρημη γη μελετά τα λαμπρά παλληκάρια και στη κόμη στεφάνι φορεί, γινωμένο από τις λιγοστές δάφνες μιας μνήμης που όλο και ξεθωριάζει.
Ενάντια λοιπόν στη φθοροποιό λήθη μνημονεύουμε σήμερα τους Λουκά Αρέστη, Χρήστο Παντελή, Γιωργούλλα Βενιζέλου, Ανδρέα Μιχαήλ, Γεώργιο Ψαρά, Σωτήρη Αχιλλέως, Ζήνων Ζήνωνος, Γεώργιο Σκουφάρη, Χαρίλαο Μικέο, Βάσω Σωκράτους, Σάββα Χαραλάμπους και Κυριάκο Βαρνάβα. Με απέραντο θαυμασμό και ευγνωμοσύνη, γονυπετούμε σήμερα μπροστά στη σεπτή μνήμη των δώδεκα πεσόντων και δολοφονημένων τέκνων της Ομορφίτας.
Στην πορεία των παθών του λαού μας, ακόμα 10 τέκνα της Ομορφίτας χάθηκαν και αγνοείται η τύχη τους μέχρι σήμερα. Περιμένουμε τους Στέλιο Ανδρέου, Ανδρέα Πέτρου, Ευάγγελο Επαμεινώνδα, Κωστάκη Ιακωβιδη, Εύδωρο Ιωαννιδη, Γιαννακό Μάτσια, Γρηγόρη Νικολάου, Μάριο Νικολάου, Παναγιώτη Παναγιώτου και Χαράλαμπο Γεωργίου. Δέηση αναπέμπουμε στον Κύριο και απαίτηση ορθώνουμε προς τους ισχυρούς της γης, να διακριβωθεί η τύχη της ζωής αυτών των ανθρώπων που άλλοι χάθηκαν την ώρα της υπεράσπισης της πατρίδας και άλλοι εξαφανίστηκαν μέσα σε αδιευκρίνιστες συνθήκες.
Συμπατριώτες συμπατριώτισσες,
Σας ζήτησα από την αρχή να δοκιμάσουμε να μετρήσουμε το δικό μας ανάστημα σε σύγκριση με το μεγαλείο των ηρώων που τιμούμε σήμερα. Όταν με λόγια ρητορικά και πλούσια, όταν με μεγαλόστομες διακηρύξεις αναφερόμαστε στην θυσιών των ηρώων, είναι η ώρα του απολογισμού των δικών μας πεπραγμένων. Διότι οι νεκροί και οι αγνοούμενοι που τιμούμε σήμερα δεν χάθηκαν από μοίρα κακή, από ένα ατύχημα ή ένα λάθος. Αυτές οι ψυχές απαιτούν δικαίωση και δικαιοσύνη. Έχουμε χρέος – οι σημερινοί Έλληνες της Κύπρου – όχι μόνο να θυμόμαστε αλλά και να τιμούμε εμπράκτως τις θυσίες των ηρώων μας.
Έχω την ισχυρή υποψία ότι οι νεκροί και οι αγνοούμενοι που τιμούμε σήμερα μένουν στην ουσία αμνημόνευτοι. Διότι το πραγματικό και ουσιαστικό μνημόσυνο για ένα ήρωα δεν είναι μια κούπα κόλλυβα και η ονομαστική αναφορά, ένα καντήλι που ανάβει, ένα στεφάνι, δυο λόγια ψεύτικα για τη σημασία της ημέρας και άντε του χρόνου πάλι. Το τυπικόν δεν αφορά τους ήρωες. Η ουσία είναι το πρωτεύων, η ουσία των αγώνων και των θυσιών τους. Και η ουσία βρίσκεται βαθειά ριζωμένη στην συνέχεια και την συνέπεια.
Κοντολογίς ποιός θα απαντήσει στο ερώτημα: Υπερασπιζόμαστε σήμερα – όπως οι ήρωες της Ομορφίτας – την ελευθερία της Κύπρου και την αυτοδιάθεση του λαού της, τα ανθρώπινα δικαιώματα των νομίμων κατοίκων του νησιού μας, τα κυριαρχικά δικαιώματα μας σε γη, θάλασσα και αέρα, το δικαίωμα όλων των Κυπρίων – Ελλήνων, Τούρκων Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων να ζουν ειρηνικά και αρμονικά στην γη των προγόνων τους;
Έχουμε αξιοποιήσει την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις δυνατότητες που προβάλλον από την πιθανή αναβάθμιση της Κύπρου σε ενεργειακό κόμβο υπερτοπικής σημασίας; Έχουμε αντιμετωπίσει με την απαραίτητη σοβαρότητα ενότητα και αποφασιστικότητα, έγκαιρα και αποτελεσματικά, τις προκλήσεις της οικονομικής κρίσης που απειλεί – ως νέος Αττίλας – την ανεξαρτησία του λαού μας και υποσκάπτει την δυνατότητά μας να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα μας; Έχουμε ξεκαθαρίσει σε όλους τους καλοθελητές – και ειδικότερα τους Βρετανούς – ότι δεν δεχόμαστε ξανά να μας επιβάλουν συντάγματα και νόμους άνομους και διεστραμμένους;
Ποιος μπορεί να απαντήσει σ’ αυτά τα αμείλικτα ερωτήματα;
Κανένας. Κανένας που να είναι απόλυτα ειλικρινής απέναντι στον εαυτό του, στην ιστορία και το λαό. Και κυρίως κανένας που να αξίζει να αναμετρηθεί με το βάρος της μνήμης των νεκρών και αγνοουμένων που τιμούμε σήμερα. Κανένας που να σταθεί απέναντι στον Πενταδάκτυλο, στην μαρτυρική Ομορφίτα και με ειλικρίνεια να παραδεχτεί την διαφορά που χωρίζει το σήμερα από την Ιστορία.
Όμως αδέλφια, μπροστά στη σεπτή σας μνήμη, δεν αρμόζει να καταθέτουμε το γκρίζο άνθος της απόγνωσης. Από τους τάφους σας και από την ανάμνηση των νεκρών και αγνοούμενων μας, από της μητέρας Ομορφίτας τη φυλακή, βγαίνει λουλούδι φωτιάς, μήνυμα ελπίδας. Φίλοι και οχτροί, δικοί μας και ξένοι, πρέπει να το έχουν μάθει πλέον ότι δεν ξοφλήσαμε. Ότι δεν ξεπουλάμε την πατρίδα μας και ότι αγωνιζόμαστε για ένα ελεύθερο και ειρηνικό μέλλον για την πατρίδα μας και το λαό μας. Δεν θα σταματήσουμε ποτέ, μα ποτέ, και ας το καταλάβουν όλοι Δεν θα σταματήσουμε ποτέ αυτό τον αγώνα μέχρι να ‘ρθει η δικαίωση και η δικαιοσύνη. Ώσπου να ξανακτυπήσουν στο ρυθμό της Λευτεριάς οι καμπάνες του Αγ. Δημητριανού σε μια ελεύθερη και περήφανη Ομορφίτα, σε μια ελεύθερη και περήφανη Κύπρο.
