Αγαπητοί
φίλοι και φίλες, καλημέρα σας.
Είναι πράγματι πολύ ενθαρρυντικό το
γεγονός ότι μαζευτήκαμε σήμερα εδώ, ένα
καυτό καλοκαιρινό πρωινό όπου οι φυσιολογικοί άνθρωποι αναζητούν τη δροσιά στα
ψηλά βουνά και στις δαντελωτές παραλίες, για να συζητήσουμε τα θέματα που
αφορούν την συλλογικότητα μας, το κοινό μας σπίτι και το δικό μας κίνημα.
Βρεθήκαμε τόσοι σημαντικοί και ξεχωριστοί άνθρωποι μαζί σήμερα για δύο λόγους.
Κατά την δική μου προσωπική (το τονίζω)
άποψη, ο ένας μας φέρνει εδώ αργοπορημένα και άλλος νομίζω μάλλον πρόωρα.
Ο λόγος που μας φέρνει μάλλον αργοπορημένα
σε αυτό το έκτακτο συνέδριο είναι η ανάγκη να κατοχυρωθεί σύμφωνα με τους
νόμους και το καταστατικό του κινήματος μια μεγάλη διαρθρωτική αλλαγή και
εξέλιξη που αποτελεί - πιστεύω - και πρωτοπορία στην ιστορία των πολιτικών κομμάτων
και κινημάτων στην Κύπρο. Πρόκειται για μια αλλαγή που καθυστέρησε να γίνει, αν
λάβει κανείς υπόψη ότι αυτή είναι ήδη σε εφαρμογή για περισσότερο από ένα
χρόνο, δηλαδή η μετατροπή του κινήματος από ένα μονολιθικό πολιτικό κίνημα σε
μια πλατφόρμα πολιτών όπου θα επιτρέπεται να λειτουργούν ομάδες, σύλλογοι,
οργανώσεις, κινήσεις και οτιδήποτε άλλο σχήμα θα ήθελαν όσοι το αποτελούν. Η
βασική καταστατική αλλαγή θεσμοθετεί την νόμιμη πλέον παρουσία αυτών των
ξεχωριστών συλλογικοτήτων στα όργανα λήψης αποφάσεων του κινήματος, ακόμα και
όταν τα μέλη τους δεν είναι μέλη του κινήματος. Επίσης για πρώτη φορά - εξ όσων
γνωρίζω - επιτρέπεται από καταστατικό πολιτικού κινήματος στην Κύπρο να
εκφράζεται δημόσια η διαφωνία στις συλλογικές αποφάσεις από άτομα ή και ομάδες.
Σε κάποιες άλλες χώρες τέτοιες πρακτικές δεν είναι άγνωστες- φοβάμαι ότι δεν
διεκδικούμε παγκόσμια πρωτοτυπία -, αλλά στην Κύπρο κάτι τέτοιο θεωρείται πολύ
πρωτοποριακό. Στην Κύπρο η δημόσια διαφωνία καταλήγει στην έξωση από το κόμμα
και σε διαγραφή, ενώ στην καλύτερη περίπτωση ισχύει το γνωστό "έθεσε
εαυτόν εκτός κινήματος" (που παραπέμπει στο άλλο περίφημο κομματικό ρητό
"τα αρνιά έξω από το μαντρί τα τρώει ο λύκος").
Βέβαια αυτά θα ισχύουν αν και εφόσον τα
ψηφίσετε σήμερα με την απαιτούμενη από το καταστατικό ισχυρή πλειοψηφία. Προς
το παρόν, στην αρχή αυτής της διαδικασίας βρίσκονται ενώπιον σας ως προτάσεις
της επιτροπής καταστατικού της οποίας τα μέλη θέλω να ευχαριστήσω για τη μεγάλη
προσπάθεια που κατέλαβαν ξεπερνώντας φυσικά εμπόδια, αρρώστιες και εμπύρετες
καταστάσεις. Ευχαριστώ και όσους ή όσες συνέβαλαν με εισηγήσεις στη βελτίωση
της πρότασης που έχετε ενώπιον σας, ακόμα κι αν κάποιες προτάσεις δεν έγιναν
αποδεκτές από την επιτροπή. Όπως αντιλαμβάνεστε κάποιες επί μέρους προτάσεις
από τα μέλη μας, θα τεθούν ενώπιον σας
για έγκριση διότι βρίσκονται εκτός του πνεύματος των εισηγήσεων της
Επιτροπής και αφορούν -κυρίως- άλλα θέματα που αφορούν την εσωτερική οργάνωση
του κινήματος.
Είναι αλήθεια ότι τη βασική αλλαγή που αφορά
τη μετατροπή του κινήματος σε μια πολυμορφική πλατφόρμα πολιτών - πάντα όμως μέσα
στα πλαίσια των ιδρυτικών αρχών του κινήματος - συνοδεύεται και από μια σειρά
δευτερευόντων - κατά την προσωπική μου άποψη - τροποποιήσεων που βελτιώνουν τη
λειτουργία του κινήματος υιοθετώντας και καταστατικά τις ήδη ακολουθούμενες πρακτικές.
Δεν είναι δηλαδή καινούργιο αλλά μάλλον πρόκειται για πρακτικές που γίνονται πλέον
και καταστατικά νόμιμες. Θα έχει την ευκαιρία η επιτροπή να εξηγήσει αν χρειαστεί
στο δεύτερο μέρος του συνεδρίου τι ακριβώς εννοώ.
Για να ολοκληρώσω την αναφορά μου στο ήδη
αργοπορημένο θέμα της μετατροπής του κινήματος από "Οικολόγων και
Περιβαλλοντιστών" σε "Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών" θα πρέπει
να υπενθυμίσω ότι μετά από πολλές προσπάθειες που άρχισαν από το 2011
καταφέραμε το 2015 να φέρουμε και να συνδέσουμε στο καράβι μας ένα αριθμό από
κινήσεις πολιτών με την υπόσχεση ότι η σύνδεση αυτή δεν θα συνεπάγεται
προσχώρηση ούτε συγχώνευση, αλλά συνεργασία. Στην συνεργασία αυτή δώσαμε μια
μορφή που δούλεψε. Δούλεψε φέρνοντας πολύ καλά αποτελέσματα στις εκλογές του
2016 -Βουλευτικές και Τοπικές. Υποσχεθήκαμε όμως - επαναλαμβάνω τη λέξη
"υποσχεθήκαμε"- ότι αυτή η συνεργασία δεν θα είναι προεκλογική, αλλά
θα έχει διάρκεια και συνέχεια στηριζόμενη στο κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο. Υπό
την έννοια αυτή σήμερα καλείστε να μας βοηθήσετε να τηρήσουμε την υπόσχεση μας.
Να δείξουμε σε όλο το κόσμο πόσο αξιόπιστη ομάδα είμαστε. Ότι δεν πήραμε την ψήφο
των ανθρώπων αυτών και μετά πετάξαμε την υπόσχεση μας στο κάλαθο των αχρήστων. Ακόμα
πιο σημαντικό για την κοινωνία θα είναι το γεγονός ότι οι περισσότερες από αυτές
τις ομάδες δεν είναι σήμερα εδώ, επιλέγοντας να αποχωρήσουν από την πολιτική. Εμείς
όμως είμαστε εδώ, ενισχυμένοι από την υποστήριξη των πολιτών σε αυτό που είμαστε
και το αποδεικνύουμε καθημερινά : η πιο καθαρή, η πιο τίμια , η πιο φερέγγυα
πολιτική πρόταση.
Εκπληρώνοντας την υπόσχεση μας στους τότε συνεργάτες
μας, αλλά και σε όσους από αυτούς έμειναν μαζί μας και όσους άλλους ήρθαν στο μεταξύ,
υπερψηφίζουμε σήμερα την αλλαγή του καταστατικού μας, στις γραμμές που μαζί συμφωνήσαμε
από το φθινόπωρο του 2015. Είναι μια πράξη- όαση στην έρημο της πολιτικής
ανυποληψίας που ζούμε- τα τελευταία χρόνια. Είναι μια απόδειξη ότι μπορείς να
κάνεις πολιτική και ταυτόχρονα να παραμένεις τίμιος, φερέγγυος και σταθερός
στις αρχές σου.
Με την ευκαιρία αυτή καλώ τους φίλους και συνεργάτες
μας, να επανέλθουν στην ενεργή πολιτική δράση ως ομάδες πολιτών. Το κάλεσμα μας
είναι βέβαια ευρύτερο και αφορά κι άλλες ομάδες πολιτών, πλατφόρμες και
συσπειρώσεις. Με την επίσημη αλλαγή της μορφής του κινήματος μας, προσφέρεται
μια στέρεα ανοικτή πολιτική πλατφόρμα για όλους- πάντα με σεβασμό στη
διαφορετική άποψη - για τους κοινούς μας αγώνες, τα κοινά μας οράματα.
Αν δυσκολίες εμπόδια και αδυναμίες μας ευθύνονται για την αργοπορία σε ότι αφορά στη σύγκλιση
του έκτακτου συνεδρίου για τις καταστατικές αλλαγές, δεν συμβαίνει το ίδιο γιατί
σχετικά πρόωρα - κατά την προσωπική άποψη μου πάντα - έχει συγκληθεί μαζί και
έκτακτο συνέδριο για τις προεδρικές εκλογές.
Είναι αλήθεια ότι ως πολιτική επιτροπή είχαμε
έγκαιρα συζητήσει το θέμα των προεδρικών εκλογών κυρίως ως συναφές με τις
προθέσεις του προέδρου Αναστασιάδη σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις. Το
εγχείρημα αποδεικνύεται βεβαίως εξαιρετικά δύσκολο αφού τα τελευταία δυο χρόνια
ο κ. Αναστασιάδης αποδείχθηκε σε μαέστρο στις μεταπτώσεις, παλινδρομήσεις, στην
"κάλυψη απόκρυψη και παραλλαγή" των κινήσεων ( και των προθέσεων του)
στο κυπριακό.
Πριν από δώδεκα περίπου μήνες τα κόμματα
ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ και το Κίνημα Οικολόγων- Συνεργασία Πολιτών,
αισθανόμενα το μέγεθος των υποχωρήσεων
του κ. Αναστασιάδη, αποφασίσαμε να συντονίσουμε τις δράσεις μας στο Κυπριακό.
Για άρση κάθε παρεξήγησης η απόφαση σε ότι αφορά το κίνημα πάρθηκε από το
αρμόδιο σώμα (κεντρική επιτροπή) με μεγάλη πλειοψηφία. Στα πλαίσια της
συνεργασίας γίνονταν συχνά συναντήσεις των αρχηγών ή εκπροσώπων των κομμάτων,
συστάθηκε κοινό επικοινωνιακό επιτελείο και οργανώθηκαν σειρά επιτυχημένων
εκδηλώσεων.
Μέσα στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας- η οποία
άρχισε να εμπεδώνεται παρά την αντίθεση μας στην πολιτική ορολογία ως "ο
ενδιάμεσος χώρος"- απέστειλα στις 29/8/2016 επιστολή στους υπόλοιπους
αρχηγούς με την οποία εισηγήθηκα να αρχίσει από νωρίς η προετοιμασία για τις
προεδρικές εκλογές, να καταρτιστεί κοινό πρόγραμμα και να αναζητηθεί κοινός
υποψήφιος των 5 , κατά προτίμηση που να μην είναι πολιτικός αρχηγός. Η
πρωτοβουλία αυτή ουσιαστικά αγνοήθηκε από τους υπόλοιπους αρχηγούς (για την ιστορία
και μόνο αξίζει να αναφερθεί ότι η μοναδική απάντηση προήλθε από την κα Θεοχάρους).
Στη συνέχεια είχαμε τις δημοτικές εκλογές
όπου καταγράφηκε με σαφήνεια ότι τουλάχιστον τα δυο από τα πέντε κόμματα,
δηλαδή η ΕΔΕΚ και το ΔΗΚΟ, βρίσκονταν σε σταθερή συνεργασία, κάνοντας από
κοινού συμμαχίες με τα δυο μεγάλα κόμματα. Αξίζει για την ιστορία να θυμηθούμε
ότι η συνεργασία των δυο κομμάτων είχε ξεκινήσει αμέσως μετά τις βουλευτικές
εκλογές με την υποστήριξη της υποψηφιότητας του κ. Σιζόπουλου για πρόεδρο της
Βουλής.
Την ίδια περίοδο, Σεπτέμβριος –
Ιανουάριος, είχαμε τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Νέα Υόρκη, Μοντ Πελεράν, Γενεύη.
Είχα την ευκαιρία να συναντήσω για συντονισμό και ανταλλαγή απόψεων τους
αρχηγούς και εκπροσώπους των κομμάτων σε παρα πολλές περιπτώσεις πάντα με
πρωτοβουλία του Νικόλα Παπαδόπουλου ή του Γιώργου Λιλλήκα. Σε όλες αυτές τις
συναντήσεις υπήρχε η συναντίληψη ότι αν φτάναμε ως τις εκλογές η επιδίωξη της συνεργασίας
των πέντε κομμάτων ήταν μονόδρομος.
Η αρχή του τέλους αυτής της ψευδαίσθησης
ξεκίνησε από τη Γενεύη. Εκεί , ενώ την πρώτη μέρα είχαμε όντως συγκροτήσει ένα
μέτωπο οι πέντε αρχηγοί, είδαμε στη συνέχεια να κάνει ο καθένας τα δικά του, με
σταθερά όμως παράμετρο την αγαστή συνεργασία των ηγετών της ΕΔΕΚ και του ΔΗΚΟ.
Μετά τη Γενεύη, και την αποτυχία των συνομιλιών
στο Μοντ Πελεράν είχαμε τον Φεβρουάριο
μια σειρά από επαφές με τον Νικόλα Παπαδόπουλο (πρώτα) και τον Γιώργο Λιλλήκα
οι οποίοι μας βολιδοσκόπησαν για την υποστήριξη της δικής τους υποψηφιότητας.
Σε εκείνες τις συναντήσεις α) καταλάβαμε ότι είχε ήδη τρέξει πολύ νερό στο
αυλάκι, αφού συνειδητοποιήσαμε ότι είχαν γίνει πολλές συναντήσεις μεταξύ των
δυο και άλλων προκειμένου να βρουν ένα κοινό υποψήφιο β) ότι ήταν και οι δυο
αποφασισμένοι να κατέβουν ως υποψήφιοι παρά τη δική μας τοποθέτηση.
Με αυτά τα δεδομένα προσπαθήσαμε να τους
πείσουμε ότι δεν πρέπει να καταθέσουν υποψηφιότητα και ότι πρέπει να ξανακάνουν
μια προσπάθεια για ένα κοινό υποψήφιο που να τον στηρίζουν και τα πέντε κόμματα.
Τον Μάρτιο το σκηνικό ξεκαθαρίζει πλέον. Ο
Γ. Λιλλήκας ανακοινώνει την πρόθεσή του
να είναι υποψήφιος ενώ οι άλλοι τρεις αρχίζουν εντατικές επαφές. Αρχίζει και το
παιγνίδι του blame game. Γίνεται η εκδήλωση των τεσσάρων πλέον κομμάτων στην Πάφο
στις 10 Μαρτίου για το Κυπριακό. Αρχίζει η δημόσια αντιπαράθεση, ο Γ. Λιλλήκας
καταθέτει διάφορες προτάσεις- μεταξύ των οποίων και η γνωστή για καθολική
ψηφοφορία - και καλεί σε συνάντηση τους άλλους για να συζητήσουν τις προτάσεις
του. Εμείς αποδεχόμαστε την ιδέα της συνάντησης και δεν απορρίπτουμε την ιδέα
της καθολικής ψηφοφορίας.
Το χάσμα όμως μεταξύ του Γ. Λιλλήκα και
των υπολοίπων τριών διευρύνεται. Στις 31 Μαρτίου μας επισκέπτεται ο Νικόλας
Παπαδόπουλος με πολυμελή αντιπροσωπεία του ΔΗΚΟ για να μας εξηγήσει γιατί
σκέφτεται να υποβάλει υποψηφιότητα, γιατί απορρίπτεται η υποψηφιότητα Λιλλήκα
και γιατί είναι αδύνατον να εφαρμοστούν οι εισηγήσεις μας για κοινό υποψήφιο
των πέντε κομμάτων, που αφορούν την προεκλογική σύγκληση και για κοινό
συνέδριο.
Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι όλο αυτό το
καιρό κατέστη αδύνατον - παρά τις προσπάθειές μας- να έρθουμε σε επαφή με την
ηγεσία της ΕΔΕΚ ή της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ.
Στις 5 Απριλίου απέστειλα επιστολή στους
αρχηγούς των τεσσάρων κομμάτων και τους ζητούσα να συναντηθούμε για να
συμφωνήσουμε στη διαδικασία για την επιλογή κοινού υποψηφίου και στον
καταρτισμό κοινού προγράμματος. Προτείναμε μάλιστα ως βάση για συζήτηση την κοινή
διακήρυξη στην οποία είχαμε καταλήξει τα κόμματα ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΕΥΡΩΚΟ και
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ το 2012 εν όψει των προεδρικών εκλογών και πριν το ΔΗΚΟ αποφασίσει ότι
καλύτερη επιλογή ήταν ο Νίκος Αναστασιάδης. Για τη διαδικασία προτείναμε - όπως
και το 2012 - αντιπροσωπευτικό συνέδριο με εκπροσώπους των κομμάτων. Πρότεινα
να ξεκινήσει εργασία μια επιτροπή εκπροσώπων των κομμάτων και να καθοριστεί συνάντηση
ηγεσίας στις 23 Απριλίου.
Η εισήγησή μου για συγκρότηση ομάδας
εργασίας και συνάντηση των ηγετών στις 23/4 δεν έτυχε θετικής αποδοχής. Στις
12/4 Μεγάλη Τετάρτη ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ απάντησε στην επιστολή μου με πρόσκληση
των πέντε αρχηγών στις 18/4 απορρίπτοντας ουσιαστικά και αυτός, τις εισηγήσεις
μας.
Εν όψει της συνάντησης των πέντε ηγετών, η
οποία καθορίστηκε τελικά για τις 24/5 (χωρίς να γίνει καμία προετοιμασία)
συγκαλέσαμε κεντρική επιτροπή το Σάββατο 22/4. Εκεί καθηκόντως έγινε ενημέρωση
για όλο το παρασκήνιο που προηγήθηκε και ετέθη ενώπιον των μελών της ΚΕ η πρόκληση
- πρόσκληση που θα αντιμετώπιζε ο πρόεδρος στη συνάντηση της 24ης Απριλίου: να πάμε
με τον Νικόλα Παπαδόπουλο όπως θα έκαναν η ΕΔΕΚ και η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ; Πολλά μέλη τοποθετήθηκαν θετικά, άλλα
είπαν καλύτερα να περιμένουμε. Αποφασίστηκε να προτείνουμε την προγραμματική σύγκλιση
πρώτα και μετά να καταλήξουμε σε κοινό υποψήφιο.
Το αποτέλεσμα της συνάντησης των πέντε είναι
γνωστό. Η ΕΔΕΚ πρότεινε την υποψηφιότητα Ν. Παπαδόπουλου στηριζόμενη σε κάποιες
δικές της (και του ΔΗΚΟ και άλλες) έρευνες της κοινής γνώμης. Η Ελένη Θεοχάρους
αποδέχτηκε την πρόταση και ο Νικόλας Παπαδόπουλος αποδέχτηκε την υποψηφιότητα.
Η εισήγησή μας για προγραμματική σύγκλιση και κοινό συνέδριο απορρίφθηκε και από
τους τέσσερεις και προχώρησαν ο καθένας στη δική του πορεία: Ο Νικόλας Παπαδόπουλος και οι συν αυτό να περάσουν
από τα κόμματα τους την ήδη ειλημμένη απόφαση και να ξεκινήσουν τον προεκλογικό.
Ο Γ. Λιλλήκας να διαχειριστεί στην εσωτερική διαφωνία και να προχωρήσει στο δικό
του προεκλογικό. Εμείς να προσπαθούμε να καταθέσουμε μια πρόταση προς τους δυο υποψήφιους
στη βάση των προγραμματικών μας θέσεων και της πρακτικής που ακολουθήσαμε σε
προηγούμενες προεκλογικές.
Στο μεταξύ μετά τις 24/4 είχαμε την πρώτη
και μοναδική κρούση από το ΑΚΕΛ. Μας βολιδοσκόπησαν αν θέλαμε να γίνει μια δημόσια
συνάντηση για να συζητήσουμε τις προεδρικές εκλογές. Ανταποκριθήκαμε θετικά, με
την προϋπόθεση ότι θα γίνουν πρώτα κάποιες προπαρασκευαστικές συναντήσεις (σαν αυτές
που έκανε ο Α. Κυπριανού με τον Γ. Λιλλήκα). Δεν πήραμε από τότε καμία απάντηση.
Στο μεταξύ εμείς πραγματοποιήσαμε μια
σειρά επαρχιακών συνελεύσεων από τις 23/5 μέχρι τις 30/5 όπου συζητήθηκε το θέμα
των προεδρικών εκλογών, ενώ η πολιτική επιτροπή κατάφερε να καταρτήσει ένα
προσχέδιο προτάσεων διακυβέρνησης που έθεσε υπόψη των υποψηφίων Νικόλα Παπαδόπουλου
και Γιώργου Λιλλήκα στις συναντήσεις στις 31/5 και 2/6 αντιστοίχως. Ο κ.
Παπαδόπουλος συμφώνησε (με κάποιες μικρές αλλαγές που ενέκρινε η πολιτική επιτροπή
μας) στο κείμενο για το κυπριακό που έχετε στο φάκελο σας, ενώ ξεκινά συζήτηση
μας για τα υπόλοιπα θέματα (οικονομία, κοινωνία , περιβάλλον κοκ) με πρώτη συνάντηση
την ερχόμενη Τρίτη 20/6. Από το επιτελείο του κ. Λιλλήκα πήραμε μόλις χτες ένα
σχολιασμό των θέσεων μας (που βρίσκεται στο φάκελο σας) και αναμένεται να καθοριστεί
και μαζί του συνάντηση για συζήτηση των θεμάτων που προκύπτουν. Βέβαια ο
σχεδιασμός αυτός θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα της εσωτερικής δημοσκόπησης που
άρχισε ήδη από χτες και θα ολοκληρωθεί αύριο.
Αυτά με λίγα λόγια όσον αφορά το ιστορικό
της υπόθεσης αυτής. Σε όλη αυτή την πορεία- θα ήθελα να το τονίσω αυτό :
λειτουργήσαμε ως συγκροτημένο σύνολο , με συνεχείς συνεδριάσεις της πολιτικής
επιτροπής, και στήριξη των θέσεων μας από όλα τα στελέχη του κινήματος.
Θέλω λοιπόν να ευχαριστήσω όλους και όλες
για τον σεβασμό που επέδειξαν στην έννοια της ενότητας μας πέραν από τις όποιες
προσωπικές τους απόψεις.
Δεύτερο και σημαντικό θέλω να ξεκαθαρίσω
για ακόμα μια φορά ότι δεν υπάρχουν ειλημμένες αποφάσεις στο Κίνημα. Γνωρίζω ότι
διάφοροι και για ξεχωριστούς και διαφορετικούς λόγους ο καθένας έχουν
καλλιεργήσει μια εικόνα περί καθορισμένης από πριν απόφασης υπέρ του Νικόλα Παπαδόπουλου.
Θέλω να διαβεβαιώσω τους πάντες ότι δεν είμαστε δεδομένοι για κανένα και δεν
δίνουμε σε κανένα λευκή επιταγή. Επειδή μιλούμε με ειλικρίνεια κάποιοι προσπαθούν
να παραποιήσουν την αλήθεια και κρίνοντας "εξ ιδίων τα αλλότρια" να καλλιεργούν
εντυπώσεις. Ναι, είπα σε κάποια συνέντευξη
ότι βλέπω να προηγείται ο Νικόλας Παπαδόπουλος, υπό την έννοια ότι
τοποθετήθηκαν υπέρ του στις επαρχιακές συνελεύσεις και στην ΚΕ πολλά στελέχη
του κινήματος, αλλά όλοι ξέρουμε ότι στα θέματα αυτά δεν λειτουργούμε στη βάση
της σχετικής πλειοψηφίας. Είναι θλιβερό να διαπιστώνεται ότι ακόμα και μετά τη
συντριπτική απάντηση που πήραν από τους ψηφοφόρους στις βουλευτικές εκλογές του
2016 τα παπαγαλάκια όσων σχεδίασαν και έβαλαν σε εφαρμογή την ισοπέδωση του
κινήματος μας, εξακολουθούν με διάφορους δόλιους τρόπους το διαβρωτικό τους έργο
με εργαλεία τη λάσπη και τις διαβολές. Κλείστε τα αυτιά σας στις σειρήνες της
διχόνοιας. Η απόφαση στο κίνημα θα παρθεί από το κίνημα. ΟΧΙ από αρθρογράφους
εφημερίδων, συντάκτες τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών και στρατευμένα
troll στο διαδίκτυο.
Θα είναι μια απόφαση που θα στηριχθεί πρώτα
και κύρια στις προεκλογικές συγκλίσεις τις οποίες ξεκινήσαμε ήδη να αναζητούμε
με τους δυο υποψηφίους. Πολλοί με ρωτούν αν έχουμε αποκλείσει εξ αρχής κάθε άλλο
υποψήφιο.
ΟΧΙ κατ' ανάγκην. Όποιος αισθάνεται ότι μπορεί
να μπει σε διάλογο μαζί μας και ότι μπορεί να συμφωνήσει μαζί μας στις θέσεις
μας στο Κυπριακό, την Οικονομία, την Κοινωνία , το Περιβάλλον κοκ είναι κατ´
αρχήν ευπρόσδεκτος. Αυτό είναι το πρώτο και απαραίτητο κριτήριο που έχουμε
θέσει. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα ενδιαφέρθηκαν για αυτή τη
διαδικασία ο Νικόλας Παπαδόπουλος και ο Γιώργος Λιλλήκας, τους οποίους
αντιμετωπίζουμε με σεβασμό και ισότιμα, αφού νιώθουμε να μας τιμά η πρόσκληση
τους.
Σήμερα ζητούμε από εσάς να μας πείτε αν
εγκρίνεται να συνεχίσουμε τη συζήτηση είτε με έναν από τους δυο ή και με τους
δύο ή και με κανένα. Αυτό ουσιαστικά είναι που γίνεται σήμερα, και η άποψη σας
θα γίνει - σας διαβεβαιώ - απολύτως σεβαστή.
Εμείς βλέπετε δεν παίρνουμε τις αποφάσεις
σε επίπεδο ηγεσίας και μετά προσπαθούμε να την περάσουμε από τη βάση των μελών
του κινήματος, κινδυνεύοντας να εκτεθούμε ως ηγεσία και ως κίνημα συνολικά. Η
απόφαση θα ξεκινήσει από εσάς, και θα τελειώσει σε εσάς, τα μέλη του κινήματος.
Τώρα θα σας πω γιατί - κατά την πάντα
προσωπική μου άποψη- αυτή η διαδικασία γνωμοδότησης γίνεται πρόωρα και ποιον
κίνδυνο εμπεριέχει.
Καταρχήν οφείλω να σας πω ότι από την ώρα
που έχουν συμβεί όλα αυτά που περιέγραψα πιο πάνω , αλλά και όσα προεκλογικά
συνεχίζουν να συμβαίνουν, είναι αυτονόητο και απολύτως φυσικό πολλοί από εμάς
να ζητήσουν να τοποθετηθούμε. Θα σας εξηγήσουν πιστεύω σε λίγο και από μόνοι
τους για ποιους λόγους θεωρούν ότι "το γοργόν και χάριν έχει". Αυτή η
άποψη είναι αρκετά δυνατή μέσα στο κίνημα , ανάμεσα στα μέλη και τα στελέχη
μας, και νομίζω ότι ελάχιστος σεβασμός στην έννοια της δημοκρατίας όπως εμείς
την αντιλαμβανόμαστε , απαιτεί να δοθεί σε όλα τα μέλη η ευκαιρία να
τοποθετηθούν επί της άποψης αυτής.
Προσωπικά πιστεύω ότι δεν είναι ακόμα
ώριμες οι συνθήκες για τη δική μας τοποθέτηση υπέρ του ενός ή του άλλου
υποψηφίου. Αυτή η δήλωση μπορεί να χαλά την εικόνα που δημιούργησαν κάποιοι , αλλά
ποσώς μας ενδιαφέρει αυτό. Μόνοι τους την έφταιξαν, ας διαχειριστούν τώρα τη
διάψευσή τους.
Η προσωπική άποψη- και το τονίζω , η προσωπική
μου άποψη- είναι ότι δεν είμαστε ακόμα έτοιμοι για να πάρουμε τις τελικές αποφάσεις
επί του θέματος. Έχω διαμορφώσει αυτή την άποψη αφού έχω παρακολουθήσει όλες
τις επαρχιακές συγκεντρώσεις και όλες τις συζητήσεις μέσα στο Κίνημα. Η άποψη αυτή
επιβεβαιώνεται από έρευνες της κοινής γνώμης που έχουν δει το φως της
δημοσιότητας.
Τα μέλη και οι ψηφοφόροι του κινήματος σε μεγάλο βαθμό
έχουν τη δική τους αντίληψη για την πολιτική ατζέντα που σε κάποιο βαθμό απέχει από αυτή των
υπολοίπων. Στις επαρχιακές μας συγκεντρώσεις για το καταστατικό και τις
προεδρικές εκλογές έγινε περισσότερη συζήτηση για τα περιβαλλοντικά θέματα, για
την οικονομική κρίση και την ανεργία και το κυπριακό. Άκουσα απόψεις όπως γιατί
δεν έχουμε δικό μας υποψήφιο, γιατί δεν προτείναμε τον τάδε ή τον δεινά, γιατί
δεν πάμε τα πέντε κόμματα μαζί ή γιατί το ΑΚΕΛ δεν υποστηρίζει έναν κεντρώο υποψήφιο
για να τελειώνουμε "μια και καλή με τη διακυβέρνηση τη δεξιάς".
Πέραν της ποικιλίας απόψεων αυτό που
διακρίνω είναι μια διάθεση αμφισβήτησης της αξιοπιστίας των υποψηφίων. Με το
ορθό κριτήριο του μέσου πολίτη έχετε καταλήξει να θεωρείτε την αξιοπιστία ένα
βασικό προσόν για να δώσετε την υποστήριξη σας στον οποιονδήποτε πλέον. Σε
εποχές πλήρους ανυποληψίας των πολιτικών και της πολιτικής , αυτή η στάση δεν είναι
παράλογη. Θεωρώ και εγώ ότι οι υποψήφιοι πρέπει να κριθούν ΟΧΙ μόνο από αυτά
που υπόσχονται ή δεσμεύονται, αλλά και από τον βαθμό εμπιστοσύνης που μπορούμε
να τους έχουμε. Σωστά τίθεται ως κριτήριο ο βαθμός που πιστεύουμε ότι ο
υποψήφιος θα κρατήσει το λόγο του και θα τιμήσει την υπογραφή του. Ένα τρίτο
κριτήριο που είναι σχετικό με το προηγούμενο για το οποίο έχω σημειώσει ότι έχετε
προβληματιστεί είναι ο βαθμός συνεργασίας που αναμένεται να υπάρχει με τον υποψήφιο
πριν την εκλογή του και κυρίως αν και εφόσον εκλεγεί. Τα δυο προηγούμενα
κριτήρια έχουν να κάνουν και το ποιόν των πολιτικών δυνάμεων που υποστηρίζουν
τον υποψήφιο, αλλά και το ποιον των ανθρώπων που τον περιτριγυρίζουν. Ένα
τέταρτο κριτήριο έχει να κάνει με την εκλεξιμότητα του υποψηφίου. Διότι είναι
προτιμότερο λένε κάποιοι να μας υποσχεθεί πέντε και να εκλεγεί, παρα δέκα και
να μην εκλεγεί. Και τέλος θα προσθέσω ως κριτήριο και τις προσωπικές ικανότητες
(όπως και των συνεργατών του) να μπορέσει να υλοποιήσει αυτά που υπόσχεται. Ιδιαίτερα
αναφέρονται κάποιοι στην πολιτική ιστορία των υποψηφίων, στη θέση που κράτησαν
σε κρίσιμα θέματα όπως το μνημόνιο, η στάση τους έναντι του κινήματος και της
πολιτικής του , ακόμα και στοιχεία από την προσωπική ζωή των υποψηφίων, την
επαγγελματική τους καριέρα ή την κοινωνική τάξη από την οποία προέρχονται.
Για το πρώτο κριτήριο που αφορά την
προεκλογική σύγκλιση - όπως σας ενημέρωσα ήδη- είμαστε ακόμα στην αρχή, με τους
δυο υποψηφίους και με όποιον ήθελε προκύψει. Για τα υπόλοιπα τέσσερα κριτήρια
ακούω επί του παρόντος πολλά και διάφορα και αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχει μια σχετική
σύγχυση.
Βέβαια όλες αυτές οι προσωπικές σκέψεις μπορεί
να διαψευστούν από το αποτέλεσμα της δημοσκόπησης που έχουμε ήδη ξεκινήσει.
Υπάρχει όμως ένα ζήτημα - που τίθεται και
ως ερώτημα στη δημοσκόπηση - που έχει να κάνει με τα πιο πάνω και είναι πολύ σοβαρό.
Είναι πολύ συχνό φαινόμενο να καταλήγει κανείς - όταν προβληματιστεί πολύ επί
των πέντε κριτηρίων που ανέφερα - στην απόρριψη. Η αντιεξουσιαστική νοοτροπία είναι
μια παιδική ασθένεια που βγαίνει από μέσα μας και υποτροπιάζει σε κάτι τέτοιες
ώρες. Η "μη επιλογή" είναι μια εύκολη και ανέξοδη πράξη. Αυτό που δεν
αντιλαμβανόμαστε πολλές φορές είναι ότι όσο ανέξοδη και αν είναι, ωστόσο δεν είναι
πάντα χωρίς κόστος.
Έχουμε ήδη πολλές εμπειρίες που μπορεί να
μας διδάξουν. Το κίνημα έκανε το ιστορικό βήμα να τοποθετηθεί υπέρ της
υποψηφιότητας Τάσσου Παπαδόπουλου, μια επιλογή που ακόμα και κάποιοι από αυτούς που δεν την στήριξαν αρχικά εκ των υστέρων
παραδέχτηκαν ότι ήταν ορθή. Στις προεδρικές του 2008 , στο δεύτερο γύρο - με το
πιστόλι στον κρόταφο - υποστηρίξαμε τον Δημήτρη Χριστόφια , μια επιλογή για την
οποία πολλοί μετάνιωσαν. Ίσως για αυτό το 2013 δεν καταλήξαμε σε συλλογική επιλογή,
απόφαση για την οποία η ιστορία ακόμα δεν αποφάσισε τελεσίδικα αν ήταν η
ορθότερη υπό τις περιστάσεις.
Το ηθικό δίδαγμα είναι ότι οι αποφάσεις
που παίρνονται με το πιστόλι στον κρόταφο δεν είναι οι καλύτερες. Θα έλεγα λοιπόν
ότι θα πρέπει να αποφύγουμε να μπούμε ξανά σε μια τέτοια λογική, στη λογική
"του μη χείρον , βέλτιστον", στη λογική της αδήριτης ανάγκης και του
εξαναγκασμού.
Κάποιοι μας κατηγορούν ότι δεν πήραμε
πρωτοβουλίες. Εισηγούνται να μπούμε εμείς μπροστά , να προτείνουμε υποψηφίους ,
να φέρουμε προξένια. Θεωρώ ότι παρα το γεγονός ότι έχουμε διπλασιάσει τα
εκλογικά μας ποσοστά δεν πρέπει να υιοθετήσουμε μικρομεγάλες αντιλήψεις και
φρόνημα αλαζονικό. Η εμπειρία μας του 2012 με τις επαφές του ενδιάμεσου, αλλά
και η πρόσφατη εμπειρία, οδηγούν στο ασφαλές συμπέρασμα ότι το παιγνίδι των
παρασκηνίων και των προξενιών δεν είναι για τα δικά μας τα μέτρα.
Τέλος θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα ακόμα
αστάθμητο παράγοντα που θα επηρεάσει σίγουρα τις εξελίξεις για τις προεδρικές εκλογές.
Σε λίγες μέρες πραγματοποιείται διάσκεψη στην Ελβετία για την "τελική
φάση" όπως την χαρακτήρισε ο κ. Άιντε των συνομιλιών για τη λύση του Κυπριακού.
Έχω την άποψη ότι η κυπριακή κοινή γνώμη είναι σε κατάσταση καλοκαιρινής
ραστώνης και δεν αντιλαμβάνεται την κρισιμότητα των εξελίξεων. Ίσως οι ψεσινές
ειδήσεις με τις ριπές αισιοδοξίας των Αμερικανοβρετανών να έχουν ξυπνήσει
κάποιους από την καλοκαιρινή νιρβάνα. Το σίγουρο για μένα είναι ότι ο Ιούλιος
θα φέρει εξελίξεις στο κυπριακό, γεγονός που θα επηρεάσει την όποια πορεία προς
τις προεδρικές εκλογές. Δεν είναι απίθανο να έχουμε τέτοια πρόοδο, αν
υποχωρήσει έτι περαιτέρω ο πρόεδρος Αναστασιάδης που να οδηγηθούμε σε
δημοψήφισμα πριν τις προεδρικές. Είναι πιο πιθανόν ότι οι διαπραγματεύσεις θα
ακυρώσουν την προγραμματισμένη γεώτρηση της γαλλικής Total. Ή το αντίθετο μπορεί
να συμβεί, δηλαδή να γίνει η γεώτρηση επειδή θα καταρρεύσουν οι διαπραγματεύσεις
ή ακόμα και να γίνει επειδή προχωρούν οι διαπραγματεύσεις στην κατεύθυνσή που θέλουν
οι Τούρκοι και οι Αγγλοαμερικανοί.
Σε όλα τα πιθανά σενάρια και παραλλαγές θα
συμβούν γεγονότα που επηρεάζουν την εξίσωση των εκλογών. Να θυμίσω ότι το 2003
οι εξελίξεις ήρθαν μόλις πέντε μήνες πριν τις προεδρικές εκλογές μετά από ένα
παρόμοιο γεγονός - την αποδοχή από τον πρόεδρο Κληρίδη του "πάρε δώσε"
και "όλα στο τραπέζι" στις μυστικές συνομιλίες του Παρισιού. Η
ιστορία επαναλαμβάνεται πρώτα ως φάρσα και μετά ως τραγωδία.
Συνεπώς και εν κατακλείδι, θεωρώ ότι είναι
εξαιρετικά πρόωρο και άκαιρο να προχωρήσουμε σε τελικές αποφάσεις. Θυμίζω ότι
οι αποφάσεις για τις προεδρικές εκλογές λαμβάνονται με πλειοψηφία 60% των
παρόντων σε μια παγκύπρια συνδιάσκεψη που συγκαλείται ειδικά για αυτό το σκοπό.
Απόφαση για σύγκλιση παγκύπριας συνδιάσκεψης θα παρθεί μόνο εάν μέσα από την εσωτερική
δημοσκόπηση μας, προκύψει ότι στηρίζεται πλειοψηφικά ένας συγκεκριμένος
υποψήφιος.
Σε διαφορετική περίπτωση θα συνεχίσουμε το
διάλογο, τον προβληματισμό και την αναζήτησή της καλύτερης επιλογής για τον
τόπο μας, το λαό μας και την οικολογία.
