Μια ενδιαφέρουσα ζωή

Πήγα να δω το νέο έργο που ανεβάζει το θέατρο ΕΠΙΓΟΝΟΙ στην Αγλαντζιά. Πρόκειται για το έργο του Β. Κατσικονούρη «ΟΙ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ». Εκείνη τη νύκτα στις ειδήσεις για τρίτο συνεχές βράδυ πρώτη είδηση ήταν οι καταπληκτικές καταγγελίες του Ατίλα Ολγκάτς για τις δολοφονίες αιχμαλώτων από τους Τούρκους εισβολείς το ’74. Ο φόρτος ψυχής, ασήκωτος. Τα δάκρυα, ώριμα στην άκρη των αδένων. Εντούτοις, το έργο δεν μπορεί να ταξινομηθεί σε εκείνες τις δακρύβρεχτες προσεγγίσεις στο δράμα της Κύπρου, στο έγκλημα της εξαφάνισης των αιχμαλώτων πολέμου, στο πόνο των συγγενών αγνοουμένων. Είναι κι αυτό, αλλά όχι μόνο.

Ο κ. Κατσικονούρης παίρνει ως αφορμή το θέμα των αγνοουμένων της Κυπριακής τραγωδίας και συγγράφει με αριστουργηματική πολιτικοκοινωνική ηθογραφία. Το έργο δεν είναι Κυπριακό (μόνο). Το έργο είναι παγκόσμιο, κλασικό και διαχρονικό. Μην πάτε να το δείτε όσοι θέλετε απλά να κλάψετε για το δράμα των Κυπρίων αγνοουμένων και των οικογενειών μας. Να πάτε και να κλάψετε για την «ενδιαφέρουσα ζωή» μας, που χάνεται και σβήνει, χωρίς να λαμπαδιάσει και να φωτίσει την εφήμερη ύπαρξη μας. Ωμά, ξεκάθαρα, τσεκουράτα, ξεγυμνώνει το σύγχρονο σύστημα αξιών, αποκαλύπτει το απάνθρωπο στοιχείο στη νέα τάξη πραγμάτων και τη σαθρότητα και μοχθηρία του συστήματος σε κάθε επίπεδο, προσωπικό και συλλογικό. Είναι μια σπουδή πάνω στην αξία των αξιών, στην πρακτική χρήση των ονείρων, του οράματος και των άλλων «μη βλεπόμενων» της μνήμης και της ιστορίας. Ο αγνοούμενος αδελφός (υπαρκτός απών) κυριαρχεί με την απουσία του στο έργο, ενώ παράλληλα η «μικρή εσκιμώα» (ανύπαρκτη παρούσα), αποχωρεί απ’ τη σκηνή του έργου μέσα στο αίμα και τον πόνο.

Συγκλονιστική η παρουσία του Θωμά Γκάγκα και αξιοπρεπής ερμηνεία των ρόλων από την Ηλέκτρα Φωτιάδη και Έλενα Δημητρίου. Ως σύνολο μα και ο κάθε ηθοποιός ξεχωριστά, παρέσυραν τον θεατή σε μια βιωματική ανεπανάληπτη εμπειρία. Συγχαρητήρια στο θέατρο ΕΠΙΓΟΝΟΣ, στο Φώτη Φωτιάδη και τον Κατσικονούρη και σε όλους τους συντελεστές της παράστασης.

Προτείνω όλοι να πάτε να το δείτε. Ιδιαιτέρως το συστήνω στην Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ (να πάνε σε δύο δόσεις, το θέατρο είναι μικρό) και σε κάθε ένα σύγχρονο αριστερό. Γιατί; Γιατί το έργο καταγράφει το καθήκον της Αριστεράς σήμερα, που δεν είναι βεβαίως να διαχειρίζεται το σύστημα αλλά να το ανατρέψει. Με τη φωτιά. Με αφετηρία τη μνήμη και το χρέος και αποκορύφωμα το καθαρτικό παρανάλωμα της θυσίας.


Γιώργος Περδίκης

Το χώμα περιμένει τη βροχή

«Τίποτα, τίποτα δεν τελείωσε ακόμα .
Τίποτα, τίποτα δεν έχει ξεχαστεί
Τίποτα, τίποτα δεν τελείωσε ακόμα
Το χώμα περιμένει τη βροχή»
Χοντρές βαριές οι σταγόνες της βροχής σημαδεύουν το παρμπρίζ του αυτοκινήτου, καθώς από το ράδιο ξεχύνονται οι νότες της νοσταλγικής μπαλάντας. Αναγνωρίζω τον ήχο και το στίχο. Είναι από τις «τρύπιες σημαίες» την τελευταία ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά των αδελφών Κατσιμίχα. Αυτού του απίθανου δίδυμου που σφράγισε ιδεολογικά και ψυχικά τη νιότη μου. Το τραγούδι μιλά για την Κερύνεια, έχει τίτλο «Κερύνεια» και θυμίζει την Κερύνεια όπου ο Χάρης και ο Πάνος έζησαν παιδιά. «Ξέρω τα καλοκαίρια σου, θυμάμαι τους χειμώνες, θυμάμαι και της άνοιξης τις μυστικές κρυψώνες.»
Ένοιωσα πέρα από το συννεφιασμένο βουνό του Πενταδάκτυλου, την σκλαβωμένη πόλη να μας κοιτά όλους εμάς- όλους εμάς που τρέχουμε τώρα στους βρεγμένους δρόμους της πρωτεύουσας μέσα στις αστραφτερές μας λιμουζίνες – με τα φωτεινά της μάτια δακρυσμένα. Ίσως και να είναι πολύ θυμωμένη η Κερύνεια μας, με τα καμώματα μας.
Έχουμε χίλιες δύο δικαιολογίες. Τα παιδιά μας πρέπει να σπουδάσουν στο πανεπιστήμιο, το πιο ακριβό πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος για μια θέση στην τράπεζα ή το δημόσιο. Η κόρη χρειάζεται την σπιταρόνα για να παντρευτεί. Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος, γέμισε ο τόπος δίμετρες γυναικάρες από το ξανθό γένος. Χρειαζόμαστε και διακοπές στη Θαϊλάνδη και στο Μπουκέ. Η λιμουζίνα πρέπει να αλλάζει μοντέλο κάθε δύο χρόνια. Είπαμε, ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος. Έχουμε και την φιλιπινέζα του παππού. Χάσαμε στο χρηματιστήριο κτλ κτλ.
Η γη μας, η κληρονομιά μας γίνεται εύκολη λεία στην αχόρταγη καταναλωτική μανία. Αφού ξεπουλήθηκε η μισή Κύπρος (βλέπε Λεμεσός, Παραλίμνι, Αγ. Νάπα, Μενεού, Ορόκλινη, Πέγεια κτλ) ήρθε η ώρα της κατεχόμενης γης μας. Την θεωρούν κάποιοι χαμένη από χέρι. Μα και χαμένη να μην είναι, το ρευστό χρειάζεται τώρα και όχι μετά. Κάποτε, ήταν αξία να διατηρείς την περιουσία που σου άφησαν οι γονείς σου και να την αβγατεύεις. Τώρα, είναι μαγκιά να καταφέρνεις να «ξεφορτωθείς» την κληρονομιά των προγόνων σου. Τα ξεροβούνια, τα παλιοχώραφα, τα παλιάμπελα κοκ. Ένα ολόκληρο νησί FOR SALE.
Δικαίωμα είναι μας λένε, αναφαίρετο και αδιαπραγμάτευτο. Είναι λένε δικαίωμα του καθενός μας, και δεν μπορεί να μας το πάρει κανείς, να πωλήσουμε την κληρονομιά μας και να γίνουμε ακτήμονες. Πάει ο καιρός που οι δουλοπάροικοι επαναστατούσαν για να έχουν το δικαίωμα ιδιοκτησίας. Εμείς (ή μάλλον κάποιοι από εμάς) το ανταλλάσσουν με ένα ρόλεξ και μια BMW. Η γη – που δεν έχει κρικέλια κύριε Σεφέρη – έχει λεφτά για κατανάλωση. Από ιδιοκτήτες γινόμαστε καταναλωτές.
Κι’ όμως, τίποτα δεν χάθηκε ακόμα. Το χώμα περιμένει τη βροχή. «Το πλοίο που κοιμήθηκε αιώνες στην καρδιά σου, θ’ ανοίξει πάλι τα πανιά μια μέρα γιορτινή, θα τραγουδάνε στ’ άλπουρα οι ναύτες τ’ όνομα σου και θα λυθούν σαν κάποτε τα αρμυρά μαλλιά σου» Κερύνεια μου.

Γιώργος Περδίκης