Κάποιοι – καλοπροαίρετο ή κακοπροαίρετοι – κάποτε επανέρχονται στο ερώτημα: «Μα, τί σχέση έχει η Οικολογία με το Κυπριακό;».
Για μένα το θέμα είναι λυμένο από καιρό, κατά τρόπο τελεσίδικο. Η Οικολογία ως επιστήμη ασχολείται με τους κανόνες της Φύσης, τις αλυσίδες ζωής, τις τροφικές πυραμίδες, τα οικοσυστήματα μέσα στα οποία επιβιώνουν τα είδη της χλωρίδας και της πανίδας. Η Πολιτική Οικολογία μεταφέρει τις αρχές της βιωσιμότητας και του σεβασμού των κανόνων της Φύσης, στις ανθρώπινες κοινότητες και οικοσυστήματα.
Όπως λοιπόν η Φύση λειτουργεί στη βάση κανόνων της φυσικής τάξης, έτσι και οι ανθρώπινες κοινωνίες πρέπει να λειτουργούν στη βάση κανόνων και αξιών. Αυτές οι αξίες και κανόνες είναι καταγραμμένοι σε ότι λέμε αρχές της φυσικής δικαιοσύνης, αξίες του ανθρώπινου πολιτισμού και διεθνές δίκαιο.
Ερχόμαστε λοιπόν στο Κυπριακό. Αν αποδεχθούμε (και έτσι είναι) ότι είναι κυρίως πρόβλημα καταπάτησης των κανόνων, των νόμων και των ανθρώπινων αξιών, τότε η απάντηση στο αρχικό ερώτημα είναι απλή: Η Πολιτική Οικολογία οφείλει να τοποθετηθεί στην περίπτωση του Κυπριακού και να προτείνει άρση της αδικίας, επαναφορά της φυσικής τάξης πραγμάτων και σεβασμό στις ανθρώπινες (φυσικές) αξίες. Επιπλέον οφείλει να καταθέσει προτάσεις που να είναι βιώσιμες και λειτουργικές, άρα προφανώς, σύννομες και συμβατές με τις πιο πάνω αξίες και κανόνες.
Όταν διατυπώνω αυτές τις αλήθειες κάποιοι ενοχλούνται και με κατηγορούν ως «αντιομοσπονδιακό». Προφανώς αναφέρονται στην «επιδιωκόμενη λύση» (όπως λέει η πολιτική μας ηγεσία). Κατά τους αρχηγούς μας, το σύνθημα «η λύση είναι μία, η ομοσπονδία» δεν επιδέχεται αμφισβήτηση και όποιος «αφελής» τολμήσει να διατυπώσει έστω και επιφύλαξη (όπως εκείνο το «μα ο αυτοκράτορας είναι γυμνός») κινδυνεύει να χαρακτηριστεί προδότης και επικίνδυνος ταραχοποιός.
Πέρα από τα συνθήματα όμως οφείλουμε να δούμε την αλήθεια, κατάματα.
Για μένα η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία (Δ.Δ.Ο.) δεν είναι στόχος ούτε σκοπός. Είναι αποτέλεσμα οδυνηρού συμβιβασμού της λογικής, της δικαιοσύνης και της φυσικής τάξης, με τη βία και το άδικο που παρήγαγε η εισβολή, το εθνικό ξεκαθάρισμα και ο διαχωρισμός που η Τουρκία επέβαλε μετά το προδοτικό πραξικόπημα. Αποτελεί επικίνδυνο πολιτικό ολίσθημα η αναγωγή της Δ.Δ.Ο, σε επιδιωκόμενη λύση, σε διακύβευμα και ιδεατό. Η Δ.Δ.Ο. μπορεί να γίνει αποδεκτή ως κάποια βιώσιμη και στοιχειωδώς δίκαιη λύση μόνο μέσω αυστηρών προϋποθέσεων που να την απομακρύνουν από την συνομοσπονδία και να την μετατρέπουν σε ένα σύστημα εσωτερικής οργάνωσης μιας μικρής χώρας.
Αν σε αντίθεση με τις οικολογικές πραγματικότητες της Κύπρου επιμένουμε στη Δ.Δ.Ο., ως το μόνο πλαίσιο λύσης, με τη δικαιολογία ότι είναι το αποδεκτό και από κάποιους προοδευτικούς Τουρκοκύπριους – που όλο και λιγοστεύουν – και τη διεθνή κοινότητα, οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα βασικά στοιχεία και προϋποθέσεις που πρέπει να χαρακτηρίζουν τη λύση του Κυπριακού:
· Η λύση πρέπει να προνοεί ένα κράτος, με μία και μοναδική διεθνή προσωπικότητα, ένα λαό και μία ιθαγένεια, μία ενιαία οικονομία, κοινωνία και οικοσύστημα, δίκαιη εκπροσώπηση των εθνικών κοινοτήτων στα συλλογικά όργανα διοίκησης σε ένα κράτος δικαίου, σύστημα δικαιοσύνης βασισμένο στις ευρωπαϊκές αρχές και τους μηχανισμούς ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
· Η αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων είναι απαραίτητο να γίνει πριν από τη λύση. Επιβάλλεται η κατάργηση όλων των ξένων εγγυήσεων, των επεμβατικών δικαιωμάτων και των Βρετανικών Βάσεων.
· Λυδία λίθος της λύση του Κυπριακού αποτελεί η κατοχύρωση του δικαιώματος όλων των προσφύγων – Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων – να επιστρέψουν στις εστίες τους.
· Ο εποικισμός είναι έγκλημα πολέμου. Ως θέμα αρχής λοιπόν κανένας Τούρκος έποικος δεν μπορεί να νομιμοποιηθεί πριν από τη λύση του Κυπριακού ή μέσα από τις πρόνοιες της συμφωνίας.
· Ο γεωγραφικός διαχωρισμός των Κυπρίων με βάση την καταγωγή ή τη θρησκεία, όπως προβλέπουν τα σχέδια των ξένων (π.χ. Γκάλι, Ανάν), δεν μπορεί να στηρίξει μια ειρηνική προοπτική για την Κύπρο και την περιοχή και συνεπώς δεν πρόκειται να εξυπηρετήσει τα καλώς νοούμενα συμφέροντα των Ελληνοκύπριων και των Τουρκοκύπριων αλλά μόνο τα σχέδια της Τουρκίας.
· Τέλος ο σεβασμός των ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων των πολιτών, η αξιοπρέπεια, η κοινωνική δικαιοσύνη, η ανεξαρτησία και η κατάργηση κάθε ξένης επέμβασης και επιβουλής είναι κύρια και απαραβίαστα στοιχεία της οικολογικής προσέγγισης της λύσης του Κυπριακού προβλήματος.
Η πολιτική Οικολογία προτείνει μια δίκαιη και αρμονική σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο και τη φύση. Δικαιούμαστε μια δίκαιη βιώσιμη σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους του τόπου μας, συνεπώς μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.