Ο φυσικός μας πλούτος

Πολλοί ενθουσιάστηκαν από την επιτυχία των ερευνών για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Κυπριακή ΑΟΖ. Είναι θεόσταλτο δώρο μας λένε. Ξεχνούν ότι η πιο σημαντική ΑΟΖ για την Κύπρο είναι ο λαός της και το μοναδικό βιώσιμο και φυσικό θεόσταλτο δώρο είναι τα παιδιά της Κύπρου. Η ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη των ανθρώπων της Κύπρου πρέπει να αποτελεί την πρώτη έγνοια κάθε σοφής πολιτείας. Τα πρόσφατα πρώτα αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού δεν φαίνεται να έχουν προβληματίσει την ηγεσία μας. Η υπογεννητικότητα αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα για τον τόπο και αν συνεχίσουμε με τους ίδιους ρυθμούς, σε μερικά χρόνια θα είμαστε μια κοινωνία γερόντων με όλες τις οικονομικές, κοινωνικές και εθνικές συνέπειες.

Ο ενθουσιασμός για τις επενδύσεις και τις μπίζνες που θα φέρει το φυσικό αέριο, κινδυνεύει να αποπροσανατολίσει την κυβέρνηση και την κοινωνία. Φοβάμαι – ιδιαίτερα μετά την πολιτική συμφωνία κυβέρνησης και Βουλής – ότι η οικογένεια και η τεκνογονία έχουν υποστεί βαρύ πλήγμα. Εγώ προσωπικά και το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών υπερασπιστήκαμε ανυποχώρητα τα δικαιώματα των πολύτεκνων και των παιδιών κατά την πρόσφατη συζήτηση των νομοσχεδίων που αφορούσαν τα επιδόματα τέκνου και τη φοιτητική χορηγία που οδήγησαν στη μείωση κατά 50% των επιδομάτων για την οικογένεια και το παιδί. Αλλά ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη.

Πάγια θέση του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών είναι ότι τα μέτρα ενίσχυσης της δημογραφικής ανάπτυξης της χώρας μας πρέπει να θεωρούνται ως έργα που ενισχύουν την οικονομία ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης. Τέτοια μέτρα όπως η στήριξη των πολύτεκνων οικογενειών, σε περιόδους κρίσης πρέπει να ενισχύονται και όχι να περιορίζονται. Θεωρούμε ότι τα επιδόματα αλλά κυρίως οι χορηγίες και οι παροχές πρέπει να διακρίνονται από κοινωνική, οικονομική και οικολογική στόχευση και ότι τα εισοδηματικά κριτήρια δεν πρέπει να εφαρμόζονται στους ευαίσθητους τομείς της οικογένειας και της παιδείας.

Οι συνθήκες οικονομικής κρίσης που ζουν οι Κύπριοι πολίτες και εργαζόμενοι τα τελευταία χρόνια καθιστούν τα θέματα της οικονομίας και των κοινωνικών παροχών πρώτιστης σημασίας και προτεραιότητας. Μας ενδιαφέρει οι παροχές να μην έχουν το χαρακτήρα του «πασχαλινού δώρου» ή της κυβερνητικής ελεημοσύνης. Θέλουμε να έχουν θεσμικό χαρακτήρα, κοινωνικό βάθος και διάρκεια. Συγκεκριμένο παράδειγμα είναι ο πρόταση των Οικολόγων για δωρεάν εγκατάσταση ηλιακών στεγών σε 5.000 στέγες πολύτεκνων οικογενειών. Η κυβέρνηση θα πάρει πίσω τα λεφτά της από την παραγωγή του ηλεκτρικού ρεύματος μέσα στα επόμενα 7 χρόνια ενώ οι πολύτεκνοι θα απαλλαγούν για 20 χρόνια από το λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος. Όπως αυτή την εισήγηση έχουμε καταθέσει στην κυβέρνηση δέσμη προτάσεων για στήριξη της πολύτεκνης οικογένειας με οικολογικό και αναπτυξιακό χαρακτήρα αλλά η κυβέρνηση τις έχει απορρίψει.

Θεωρώ ότι η πολιτεία οφείλει να στηρίξει την πολύτεκνη οικογένεια, ιδιαίτερα μέσα στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης. Επίσης επιβάλλεται επιτέλους να εφαρμοστεί μια ευρύτερης μορφής και έμπνευσης δημογραφική πολιτική στήριξης των γεννήσεων και της οικογένειας ως το καλύτερο και πιο αποτελεσματικό μέτρο βιώσιμης ανάπτυξης.

Εγκαίνια Έκθεσης χαρτών και γκραβούρων για την Κωνσταντινούπολη και τη Μικρά Ασία

Tην Τετάρτη, 25 Ιανουαρίου 2012 και η ώρα 19:00 μμ στο κτήριο της Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών (Μέγαρο Παλαιάς Αρχιεπισκοπής), θα τελέσω τα εγκαίνια της έκθεσης χαρτών και γκραβούρων για την Κωνσταντινούπολη και τη Μικρά Ασία της Γκαλερί Γ. Λεβέντη που πραγματοποιεί ο Σύνδεσμος Μικρασιατών Κύπρου και η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών. Είστε όλοι ευπρόσδεκτοι.

 

Το υδατικό λύθηκε;

Είναι με ιδιαίτερη έκπληξη που διάβασα στον Φιλελεύθερο (έκδοση 31/12/11), τη δήλωση του Υπουργού Γεωργίας για «πλήρη επίλυση του υδατικού προβλήματος, μια για πάντα» μέσα στο 2011. Είχα την εντύπωση ότι τέτοιου είδους δηλώσεις εξέφραζαν την απλοϊκή και επικοινωνιακή αντίληψη των πραγμάτων που χαρακτηρίζει συνήθως τους πολιτικούς όταν αναφέρονται στο υδατικό πρόβλημα. Απογοητεύτηκα. Με τον νυν υπουργό είχαμε συμφωνήσει – σε πολλές κατ’ ιδίαν ή και δημόσιες συνομιλίες μας όσο χρόνο είχε υπηρετήσει την επιστήμη και το δημόσιο ως λειτουργός του Τμήματος Υδάτων – ότι δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως «η οριστική επίλυση του υδατικού».

Εκτιμούσα πάντα την πολύ σοφή του προσέγγιση ότι το υδατικό αντιμετωπίζεται ως μόνιμο πρόβλημα που δεν «λύνεται οριστικά» αλλά ικανοποιούνται οι ανάγκες μέσω μιας βιώσιμης και αειφόρου προσπάθειας. Μάλλον θα πρόκειται για λάθος μεταφορά των λεγόμενων του υπουργού. Αυτά τα μεγαλεπήβολα περί οριστικής επίλυσης του υδατικού τα ακούμε 35 χρόνια τώρα. Ο Πρόεδρος Κυπριανού «έλυσε οριστικά» το υδατικό με τα φράγματα (και ιδιαίτερα το φράγμα του Κούρη). Ο Πρόεδρος Βασιλείου «έλυσε οριστικά» το υδατικό με την εκτροπή του ποταμού Διαρίζου. Ο Πρόεδρος Κληρίδης «έλυσε οριστικά» το υδατικό με τις πρώτες αφαλατώσεις στη Δεκέλεια και Λάρνακα. Ο Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος «έλυσε» το υδατικό γιατί έβρεξε πολύ και ξεχείλισαν τα φράγματα αλλά και με τις προσωρινές μονάδες αφαλάτωσης. Τελικά καταλήξαμε να φέρνουμε νερό από την Ελλάδα. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας «έλυσε» το υδατικό οριστικά γιατί υλοποίησε τα σχέδια της προηγούμενης κυβέρνησης για αφαλατικά εργοστάσια σε όλες τις επαρχίες και έκανε και δύο τρία παραπάνω.

Στην απάντηση του Υπουργού Γεωργίας στην κοινοβουλευτική ερώτηση μου ημερομηνίας 27 Οκτωβρίου 2011 (23.06.010.01.230) ομολογεί ότι τα αφαλατικά εργοστάσια καλύπτουν τις υδατικές ανάγκες μόνο ως το 2016. Και μετά; Μετά θα κάνουμε κι άλλα ή θα επεκταθούν τα υφιστάμενα. Έτσι λύσαμε «οριστικά το υδατικό»; Με 2,5% αύξηση της κατανάλωσης νερού κάθε χρόνο (ρυθμός πιο μεγάλος από την αύξηση πληθυσμού και τουρισμού) που θα προκαλεί συνεχώς νέες ανάγκες, άρα συνεχώς νέες δαπάνες; Πώς λύνεται ένα πρόβλημα οριστικά όταν στοιχίζει εκατομμύρια ευρώ το χρόνο η «επίλυση του» και το ποσό αυτό συνεχώς αυξάνεται; Μόνη μου παρηγοριά η διαβεβαίωση ότι η παραγωγή των αφαλατικών εργοστασίων θα αυξομειώνεται αντιστοίχως με την βροχόπτωση και τη συλλεκτική δυνατότητα των φραγμάτων μας.

Κάτι είναι κι αυτό. Όμως η πραγματική βιώσιμη λύση του υδατικού πρέπει να αποτελεί το στόχο μιας δέσμης μέτρων που όχι μόνο θα ικανοποιούν τη ζήτηση, αλλά και θα την περιορίζουν στις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες της χώρας.

Γιατί η ενέργεια – ακόμα κι αν προέρχεται από τον ήλιο ή το φυσικό αέριο – δεν είναι για να σπαταλείται ανεύθυνα και αλόγιστα. Πόσο μάλλον που μέχρι σήμερα τα αφαλατικά μας εργοστάσια κινούνται από εξαιρετικά ρυπογόνο ενέργεια.

Με την ευκαιρία θα ήθελα για άλλη μια φορά να εκφράσω τη διαμαρτυρία μου για την περικοπή των χορηγιών που αφορούν προγράμματα εξοικονόμησης νερού και διαφώτισης για σοφή και λελογισμένη χρήση του νερού.

Εξακολουθώ να ζητώ τη δημιουργία ενιαίου ανεξάρτητου φορέα υδάτων με ουσιαστικές αρμοδιότητες και εξουσίες, ως εργαλείο μιας αειφόρου και βιώσιμης διαχείρισης των υδάτινων πόρων.

Ο Άλεξ Σάλμοντ

Την τελευταία μέρα του χρόνου γνώρισα τον Άλεξ Σάλμοντ (Alex Salmond). Είναι ο ηγέτης του Αυτονομιστικού Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας. Από τον Μάιο του 2007 έχει εκλεγεί από το κοινοβούλιο της Σκωτίας ως First Minister (αρχηγός της περιφερειακής κυβέρνησης). Είναι εξήντα έξι χρονών και έχει διατελέσει βουλευτής και στο Βρετανικό κοινοβούλιο. Τον Άλεξ Σάλμοντ μου τον σύστησε η Μικαέλλα Λοΐζου με ένα άρθρο της στην εφημερίδα Σημερινή τη μέρα των γενεθλίων του στις 31 Δεκεμβρίου 2011. Στο άρθρο της μετέφερε απόσπασμα της συνέντευξης του κ. Σάλμοντ από το περιοδικό Economist.

Σύμφωνα λοιπόν με το δημοσίευμα ο κ. Σάλμοντ δηλώνει πεπεισμένος πως «η Σκωτία –ως ανεξάρτητο, πλέον, κράτος – θα έχει μέλλον λαμπρό στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως εξηγεί, η χώρα του θα είναι πρωτοπόρος στον τομέα της ενέργειας. «Η Σκωτία προχωρεί στην ανάπτυξη καθαρών ανανεώσιμων ενεργειακών τεχνολογιών, που θα δώσουν ώθηση στο μέλλον παγκοσμίως», αναφέρει. Στόχος τους, είπε, είναι μέχρι το 2020 να υπερκαλύπτουν τις εγχώριες ανάγκες σε ρεύμα αποκλειστικά με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. «Αυτό θα επιτρέψει στη Σκωτία να γίνει βασικός εξαγωγέας ενέργειας στους Ευρωπαίους γείτονές μας», υπογραμμίζει, εξηγώντας ότι η ενεργειακή ασφάλεια είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα στην εποχή μας και η Σκωτία διεκδικεί τα πρωτεία στον τομέα αυτόν».

Η κα. Λοΐζου ήθελε να παρουσιάσει με ποιό τρόπο ένας ηγέτης μιας μελλοντικής χώρας (της ανεξάρτητης Σκωτίας) έχει όραμα και φιλοδοξία για τη χώρα και το λαό του και να κάνει τις απαραίτητες συγκρίσεις με τους δικούς μας ηγέτες. «Ποιό είναι το μέγεθος της φιλοδοξίας μας;», διερωτάται η φίλτατη Μικαέλλα.

Εγώ – ως Οικολόγος – οφείλω να θέσω το ερώτημα αλλιώς, παρακάμπτοντας το ζήτημα του μεγέθους. Και ερωτώ: «Ποιό είναι το είδος της φιλοδοξίας μας»; Γιατί θέτω αυτό το ερώτημα; Διότι για όσους δεν το ξέρουν σήμερα η Σκωτία αποτελεί τη Μέκκα των επιχειρήσεων πετρελαίου. Εκεί εδρεύουν τα Ευρωπαϊκά τμήματα μεγάλων πολυεθνικών, εκεί έχουν δημιουργηθεί πανεπιστημιακά και ερευνητικά κέντρα για το πετρέλαιο και εκεί συνέρχονται να συνεδριάζουν οι πετρελαϊκοί εγκέφαλοι του κόσμου. Διότι στα ανοικτά της θάλασσας της Σκωτίας (στη Βόρεια Θάλασσα) βρίσκονται τα περίφημα κοιτάσματα της Μεγάλης Βρετανίας και της Νορβηγίας. Και ο κ. Σάλμοντ αντί να μιλά για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μιλά για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Γιατί ο άνθρωπος αυτός βλέπει πέραν από το σήμερα, πέραν του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, πέραν της εφήμερης και ληξιτελούς ανάπτυξης της ρύπανσης.

Εμάς οι ηγέτες μας, από τη δεξιά μέχρι την αριστερά, έχουν αφιονιστεί με το φυσικό αέριο και οραματίζονται πλούτη και μεταξωτές κορδέλες. Η Σκωτία σχεδιάζει το μέλλον της με βάση τον άνεμο και η Κύπρος γυρίζει την πλάτη της στον ήλιο. Με άλλα λόγια – και με μια δόση λογοτεχνική – θα έλεγα ότι η Σκωτία γεμίζει τα πανιά της με ούριο αέρα και η Κύπρος ρίχνει σκιές στο μέλλον της.