Ξανά, 20 Ιουλίου

Να που φτάσαμε πάλι στις 20 Ιουλίου.

Φέτος συμπληρώνονται 40 χρόνια από την αποφράδα ημέρα του προδοτικού πραξικοπήματος της Ελληνικής Χούντας κατά της συνταγματικής τάξης και του εκλεγμένου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ´. Ακολούθησε η Τουρκική εισβολή, ο ξεριζωμός, η προσφυγιά, η εθνοκάθαρση και η διχοτόμηση. Σήμερα 40 χρόνια μετά είμαστε αντιμέτωποι με τα τετελεσμένα που δημιούργησε το δίδυμο έγκλημα του ’74 και παγιώθηκαν λόγω των λαθών της εκάστοτε Κυπριακής ηγεσίας.

Ότι ξεκίνησε από τα σκοτεινά παρασκήνια του ΝΑΤΟ, ολοκληρώθηκε αιματηρά επί του εδάφους από το προδοτικό πραξικόπημα και τις μεραρχίες της Τουρκίας. Οι υπερασπιστές της Κυπριακής Ανεξαρτησίας και Δημοκρατίας βρέθηκαν άοπλοι και προδομένοι, απέναντι στα τανκς της προδοσίας και του πάνοπλου Αττίλα.

Όμως το καυτό εκείνο μαύρο καλοκαίρι του 1974 μπορεί να χάσαμε στο πεδίο των πολεμικών επιχειρήσεων αλλά δεν ηττηθήκαμε ιδεολογικά. Χάρη στις θυσίες του λαού μας, την ιερή σπονδή αίματος των χιλιάδων νεκρών, τραυματιών και αγνοουμένων, κρατάμε πεισματικά ελεύθερο αυτόν τον βράχο στην Ανατολική άκρη του Ελληνισμού στην Ανατολική άκρη της Ευρώπης. Δε συνθηκολογήσαμε με το άδικο και τη βία. Επιβιώνουμε, παρά τα αλλεπάλληλα λάθη της πολιτικής μας ηγεσίας, που στάθηκε διαχρονικά ανάξια να διαχειριστεί τη μεγάλη θυσία των ηρώων της Κυπριακής Ελευθερίας και Δημοκρατίας. Διότι δυστυχώς όσα από τους σχεδιασμούς της Τουρκίας και των συμμάχων της δεν επιτεύχθηκαν στο πεδίο των προδομένων μαχών το ‘74, χάθηκαν – και χάνονται – στη συνέχεια μέσα από τα 40 χρόνια ανεπιτυχούς διαπραγμάτευσης από την εκάστοτε Κυπριακή ηγεσία.

Η Κυπριακή Δημοκρατία και η Συνταγματική τάξη για την οποία έδωσαν τη ζωή του οι ηρωικοί νεκροί του ’74, βρίσκεται υπό κατάλυση μέσω διαπραγματεύσεων πίσω από κλειστές πόρτες, ερήμην του Κυπριακού λαού, αλλά υπό την επιτήρηση αυτών εκ των Μεγάλων Δυνάμεων που σχεδίασαν, οργάνωσαν και υποστήριξαν το δίδυμο έγκλημα του ’74. Ορισμένοι μάλιστα από εμάς χαριεντίζονται για την ανάμιξη και τον ενεργό ρόλο που φαίνεται να επιδιώκουν στη διαδικασία λύσης του Κυπριακού, αυτοί που ευθύνονται και ευνοούνται από την καταστροφή της Κύπρου. Είμαστε λέει «στρατηγικοί εταίροι» και χαίρονται γι’ αυτό, αγνοώντας ότι στρατηγικός εταίρος των ίδιων δυνάμεων ανακηρύσσεται από τους ίδιους καθημερινά η Τουρκία – στα λόγια και στην πράξη. Διερωτώμαι σε ποιά κοινή επιχείρηση, σε ποιό κοινό όραμα είμαστε συνέταιροι με την Τουρκία; Μήπως στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου ή στην εξυπηρέτηση των στρατηγικών σχεδιασμών των υπερδυνάμεων;

Οι οιωνοί, τα σημάδια των καιρών, δεν είναι οι καλύτεροι. Ο κίνδυνος που αντιμετωπίζει η Κυπριακή Δημοκρατία και η Ελευθερία  του λαού μας δεν έπαψε ποτέ να υφίσταται.   Κινδυνεύουν – όπως και τότε – από τους σχεδιασμούς της Τουρκίας και των συμμάχων της που είναι – κατά κάποιους – και δικοί μας σύμμαχοι. Η Κυπριακή Δημοκρατία και Ελευθερία κινδυνεύουν όμως περισσότερο – όπως και τότε – από την έλλειψη προγραμματισμού, πρόβλεψης και προετοιμασίας. Επειδή ελλείπει η αποφασιστικότητα και η σοφία, η πίστη και η αντοχή, ο δυναμισμός, η ενότητα και η διεκδικητικότητα από αυτούς που ηγούνται  κατά καιρούς αυτού του μικρού και πεισματάρη λαού.

 

Καλούμαστε να υποστηρίξουμε και σήμερα – με την αποφασιστικότητα όσων τη θυσία τιμούμε αυτές τις μέρες – τις αξίες και τους θεσμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας, την Ανεξαρτησία και την Ελευθερία του λαού μας. Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι εκλιπούσα, και δεν θα εκλείψει ποτέ όσο διατηρείται η μνήμη των ηρώων ζωντανή και οι ζωντανοί δίνουν το αίμα τους.

Συνέντευξη στην εφημερίδα ΜΑΧΗ

1. Κύριε Περδίκη να κάνουμε αρχή με το Κυπριακό λόγω και της αυριανής νέας συνάντησης του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον κατοχικό ηγέτη. Φαίνεται ότι παρά την κατάληξη σε κοινό ανακοινωθέν, δεν έχουν αλλάξει τα δεδομένα με την άλλη πλευρά να κινείται σε εντελώς δικούς της δρόμους. Πως κρίνετε την παρούσα φάση και τι πρέπει να γίνει;

Χρειαζόμαστε μια νέα πολιτική διαχείρισης του Κυπριακού μακροχρόνια και διαρκή, η οποία να προσαρμόζεται στα καινούργια δεδομένα τα οποία διαμορφώνονται συνεχώς, χωρίς να παρεκκλίνει από το στρατηγικό στόχο. Ο στόχος βεβαίως πρέπει να είναι μια λύση του Κυπριακού που να διασφαλίζει την Ανεξαρτησία, την Ελευθερία και τη Δημοκρατία για το λαό μας. 

Η προσπάθεια του Προέδρου Αναστασιάδη να υποχρεώσει τον Έρογλου να δεσμευτεί σε μια ξεκάθαρη αρχική δήλωση που να κατοχυρώνει τη μία και αδιαίρετη κυριαρχία, τη μία ιθαγένεια και τη μία διεθνή προσωπικότητα, είναι φανερό ότι απέτυχε. Έχει προχωρήσει προς λανθασμένη κατεύθυνση αφού με την κατάληξη στο κοινό ανακοινωθέν, έχει υιοθετήσει μια σειρά θέσεων των Τούρκων (στο όνομα της ισορροπίας), ενώ οι ασάφειες και οι αμφισημίες των κοινών ανακοινωθέντων Χριστόφια – Ταλάτ, μεταφέρονται στο διηνεκές. Δυστυχώς, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έφτασε στο σημείο να υιοθετήσει τα λάθη της πολιτικής Χριστόφια και επιπλέον έχει καταστήσει έγγραφο αναφοράς, τις γνωστές απαράδεκτες συγκλίσεις του εγγράφου Ντάουνερ.

2. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δηλώνει ότι χωρίς την κατάθεση εγγράφως θέσεων από την Τουρκοκυπριακή πλευρά, επί όλων των κεφαλαίων, δεν μπορεί η διαδικασία να πάει στο πάρε - δώσε. Το ερώτημα όμως είναι κατά πόσο, ακόμη και αν καταθέσει έγγραφα για τα τρία κεφάλαια που αρνείται, μπορεί η διαδικασία, με δεδομένο το χάσμα θέσεων, να προχωρήσει στο τελευταίο της στάδιο;

Όταν κατατεθούν οι προτάσεις της Τουρκοκυπριακής πλευράς επί όλων των κεφαλαίων, η διαδικασία την οποία συμφώνησε ο κ. Αναστασιάδης χωρίς τη δική μας συναίνεση, περιλαμβάνει πλέον εφ’ όλης της ύλης διαπραγμάτευση. Το χάσμα θέσεων μπορεί να γεφυρωθεί με το γνωστό τρόπο: Με ακόμα περισσότερες υποχωρήσεις της Κυπριακής ηγεσίας έναντι των Τουρκικών απαιτήσεων. Το τελευταίο στάδιο θα είναι η αποδοχή αυτού του αποτελέσματος από τον Κυπριακό λαό, που για μένα είναι ο μόνος που μπορεί να σταματήσει – έστω και προσωρινά – τα σχέδια της Τουρκίας για καθολικό έλεγχο της Κύπρου. 

3. Θεωρείτε αρκετή την αντίδραση της Κυβέρνησης στις επαφές διπλωματών με Τουρκοκύπριους λεγόμενους αξιωματούχους, οι οποίοι τις εκμεταλλεύονται πολιτικά; Τα δε ταξίδια Τουρκοκυπρίων στο εξωτερικό δεν δίνουν μια εικόνα αναβάθμισης σε σχέση με το τι ίσχυε πριν;

Η συνολική εικόνα – χιαστί συναντήσεις των διαπραγματευτών, επίσκεψη Μπάιντεν στα κατεχόμενα, συναντήσεις Ναμί με πρέσβεις κ.ο.κ. – είναι σαφής: Πρόκειται για αναβάθμιση του ψευδοκράτους και αποαναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως του μοναδικού αναγνωρισμένου κράτους στην Κύπρο. Ό,τι και να λένε ορισμένοι, αυτή είναι η σκληρή αλήθεια. Στα μάτια όλων αυτών των ξένων (και άλλων) υπάρχουν δύο μέρη στην Κύπρο, δύο χώρες και δυστυχώς – όπως μας είπε και ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας – δύο λαοί.

4. Ποια θα είναι η θέση των Οικολόγων στο Εθνικό Συμβούλιο που θα ακολουθήσει, δεδομένου ότι θα δοθεί ο λόγος στα κόμματα, με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να καλεί όσους διαφωνούν να καταθέσουν προτάσεις για το τι πρέπει να γίνει;

Εμείς έχουμε ήδη καταθέσει προτάσεις από τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου τον Ιανουάριο του 2014. Πρόκειται για ένα τρίπτυχο από 12 προτάσεις πολιτικής διαπίστωσης, διαχείρισης και ανατροπής. Ο Πρόεδρος και τα κόμματα, έχουν ενώπιον τους τις προτάσεις των Οικολόγων, τις έχει και ο λαός ενώπιον του (όποιος θέλει μπορεί να τις διαβάσεις στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://cyprusgreens.org/). Σε αυτό το πολυσέλιδο κείμενο αναλύουμε σε συντομία τι προτείνουμε να γίνει. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν έχουμε προτάσεις. Το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει επαρκής πολιτική τόλμη από την πολιτική ηγεσία για να συζητηθούν, πόσο μάλλον να υιοθετηθούν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

5. Το Κυπριακό έχω την εντύπωση ότι δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται απομονωμένα από το ενεργειακό, αφού φαίνεται ότι το διεθνές ενδιαφέρον από εκεί ελαύνεται. Κάποιοι βλέπουν αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην υλοποίηση στρατηγικών αποφάσεων. Συμφωνείτε;

Καταρχήν προσωπικά αμφισβητώ την ύπαρξη στρατηγικών αποφάσεων. Για μένα στρατηγική απόφαση είναι αυτή που δεσμεύει όλες ή τουλάχιστον την πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων, ώστε να μην υπάρχει περίπτωση να αλλάζει με την αλλαγή Κυβέρνησης.  Αφού ληφθεί η κατάλληλα αιτιολογημένη από επιστημονικές μελέτες (και όχι με βάση κομματικά αντανακλαστικά) στρατηγική απόφαση, μετά αποφασίζονται χρονοδιαγράμματα, οδικός χάρτης και άλλοι τακτικοί σχεδιασμοί. Αυτά μπορεί να αλλάζουν αναλόγως των γεγονότων και των συγκυριών. Μια καθυστέρηση δεν είναι το τέλος του κόσμου, εάν παραμένει ο απόλυτος προσανατολισμός και ο σχεδιασμός υλοποίησης του στρατηγικού στόχου. Αυτό που φοβάμαι εγώ, είναι ότι η καθυστέρηση που παρατηρείται μπορεί να μην είναι κατ’ ανάγκη αδικαιολόγητη, γεννά όμως (και όχι απρόκλητα) αμφιβολίες για την εμμονή στον στρατηγικό στόχο. Υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι η Κυβέρνηση πελαγοδρομεί. 

6. Ποια τελικά πρέπει να είναι η επιλογή της Λευκωσίας για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων; Και η ερώτηση λαμβάνει διπλή σημασία αφού το Ισραήλ φαίνεται, παρά τις αρχικές ενδείξεις, να κινείται αυτόνομα.

Μα είναι σαφές ότι η επιλογή του Κυπριακού τερματικού είναι η καλύτερη στρατηγική επιλογή, σε συνεργασία με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα το Ισραήλ. Φαίνεται όμως – πράγματι – ότι σ΄ αυτόν τον τομέα η Κυπριακή διπλωματία δεν αποδίδει τα αναμενόμενα. Το Ισραήλ δεν έχει πεισθεί φαίνεται, ότι η Κύπρος είναι ένας αξιόπιστος και σοβαρός σύμμαχος ή συνεργάτης (Τυχαίο, δεν το νομίζω!!!). Όπως είπα ήδη αυτός ο στρατηγικός σχεδιασμός φαίνεται να αμφισβητείται εκ των έξω και των έσω. Το γεγονός ότι δεν έγινε η κατάλληλη στρατηγική μελέτη και δεν πάρθηκε ουσιαστικά απόφαση όπως περιέγραψα πιο πάνω, υποβοηθεί τη δημιουργία σύγχυσης και προβολή κωλυμάτων. 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

7. Τα δημοσιονομικά ευημερούν αλλά άνθρωποι «λιμοκτονούν». Συμφωνείτε με αυτήν την άποψη; Διότι υπάρχουν πολλοί που λένε ότι αν δεν ευημερήσουν πρώτα οι αριθμοί δεν μπορεί να ευημερήσει ο λαός.

Κατά την άποψη μου σήμερα ούτε οι αριθμοί ευημερούν, ούτε οι άνθρωποι. Απλά παρουσιάζονται με εύσχημο τρόπο εκείνοι οι αριθμοί που βολεύουν, για να δημιουργείται μια εικόνα προόδου. Στην πραγματικότητα οι αριθμοί… πονούν. Ανεργία, χρέος, υποανάπτυξη κλπ. Τα Κυπριακά ομόλογα θεωρούνται ακόμα σκουπίδια. Η Τράπεζα Κύπρου είναι εκτός χρηματιστηρίου κλπ κλπ. Όσο για τους ανθρώπους, νομίζω η κατάσταση μιλά από μόνη της. Κοινωνικά παντοπωλεία, κλειστές επιχειρήσεις, άνεργοι, κοινωνικά προβλήματα, περικοπές κλπ. Η άποψη ότι πρέπει να ανακάμψει η οικονομία για να ευημερήσουν και οι πολίτες, είναι εν μέρει ορθή, νοουμένου ότι θα ισχύσει μια ουσιώδης προϋπόθεση (η οποία συνήθως δεν ισχύει): Να μοιράζονται δίκαια και αειφορικά τα κέρδη της προόδου και της ευημερίας των αριθμών. Αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι να ιδιωτικοποιούνται τα κέρδη και να κοινωνικοποιούνται οι ζημιές. Με απλά λόγια, όταν η οικονομία πετά τη μερίδα του λέοντος, νέμονται ορισμένοι ολίγοι ενώ οι πολλοί αρκούνται στα ουσιώδη, ενώ σε εποχές κρίσης οι πολλοί καλούνται να πληρώσουν τα λάθη των ολίγων.

8. Όλα τα κόμματα μιλάτε για ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας αλλά δεν άκουσα κάποιον να λέει ξεκάθαρα από που θα αντληθούν τα απαιτούμενα χρήματα;

Πολύ ορθή ερώτηση. Η αλήθεια είναι ότι σε συνθήκες μνημονίου και ύφεσης δεν μπορεί κανείς στα σοβαρά να περιμένει θεαματική αλλαγή της κατάστασης στον τομέα της αγοράς εργασίας. Μπορούν όμως – αν υπάρχει απόφαση, όραμα και εφευρετικότητα – να δημιουργηθούν «νησίδες ανάπτυξης», δηλαδή μικρές δράσεις με χρηματοδότηση από εγχώριους πόρους ή Ευρωπαϊκά κονδύλια, οι οποίες θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και ένα αεράκι ανάπτυξης. Η αναζήτηση μεγάλων επενδύσεων και το κυνήγι των μεγάλων έργων είναι ένα φιάσκο. Ήταν πάντα για μας -και παραμένει να είναι - ένας από τους λόγους της οικονομικής καταστροφής. Τώρα υπό συνθήκες κρίσης, είναι δύο φορές εκτός πραγματικότητας. Αντίθετα μικρότερα έργα, σε τοπική κλίμακα με ψηλό εργατικό κόστος και λιγότερη επένδυση σε καύσιμα και άλλα εισαγόμενα υλικά, μπορούν να βρουν πιο εύκολα χρηματοδότηση και να δώσουν πολλαπλάσιες θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα σε ντόπιο εργατικό δυναμικό.

9. Διαφωνείτε με τη δημοσιονομική περισυλλογή; Και ρωτώ γιατί σας θυμίζω ότι τα δημοσιονομικά ακόμη και σήμερα είναι συγκοινωνών δοχείο με τα τραπεζικά.

Όχι, δεν διαφωνώ με τη δημοσιονομική περισυλλογή. Εγώ μιλούσα από δεκαετίες για την ανάγκη δημοσιονομικής περισυλλογής και περιορισμού της σπατάλης χλιδής και πολυτέλειας. Υπήρχαν και ίσως υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν για να γίνει πιο στοχευμένη και αποτελεσματική η δημοσιονομική πολιτική. Η περισυλλογή και η καλύτερη διαχείριση των δημοσιονομικών, όχι μόνο χρειάζονται για να μπορούν να αντιμετωπίζονται περιστατικά όπως την τραπεζική κρίση που ζούμε τελευταία στη χώρα μας, αλλά κυρίως για να γίνεται πιο ορθολογική και δίκαιη διανομή του δημοσίου πλούτου και των αναπτυξιακών πόρων.

10. Πως κρίνετε την κατάσταση στην Τράπεζα Κύπρου; Φαίνεται ότι είναι ένα ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί και αυτό δημιουργεί πολλούς συνειρμούς.

Δεν γνωρίζω και πολλά για όσα συμβαίνουν στην Τράπεζα Κύπρου. Εκ του μακρόθεν παρακολουθώ και ανησυχώ. Αντιλαμβάνομαι ότι διακυβεύονται μεγάλα συμφέροντα. Κατανοώ επίσης γιατί υπάρχουν αντίθετες απόψεις και σκοπιμότητες. Η σύγκρουση πάντως μεταξύ των αντίπαλων ομάδων στο Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου, αν συνεχιστεί επί μακρού θα δημιουργήσει μεγάλη σύγχυση και πανικό. Οι επιπτώσεις στην αξιοπιστία της Τράπεζας και κατά συνέπεια στην Κυπριακή Οικονομία, θα είναι ανυπολόγιστες,. Ελπίζω η σύγκρουση και η αντιπαράθεση να παύσει νωρίς και να παρθούν οι καλύτερες αποφάσεις. Η κατάσταση είναι όντως κρίσιμη. Από την άλλη δεν μπορώ να μην σημειώσω ότι η επίδοση της τράπεζας στο κυνήγι των μεγαλοφειλετών είναι απογοητευτικές. Έχω ζητήσει πολλές φορές να πληροφορηθώ το ποσοστό εξυπηρέτησης των δανείων των μεγαλοφειλετών και το ρυθμό αποπληρωμής των, χωρίς να πάρω ποτέ οποιαδήποτε απάντηση. Είναι αισχρό αυτό που συμβαίνει και άδικο για πολλούς από τους ανυποψίαστους καταθέτες της Τράπεζας Κύπρου. 

Ομιλία στο Συνέδριο της Δεξαμενής Σκέψης «Θουκυδίδης» με θέμα: «Στρατηγική και επίλυση του Κυπριακού προβλήματος»

Σάββατο 28 Ιουνίου, American Medical Centre στη Λευκωσία

Το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών κατάθεσε σε πρόσφατη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου το ακόλουθο τρίπτυχο για τη λύση του Κυπριακού, με στόχο να βοηθήσει στο γενικότερο προβληματισμό σε σχέση με το μεγάλο πολιτικό θέμα που απασχολεί τον τόπο μας. Το Κυπριακό τρίπτυχο έχει ένα πρώτο μέρος με τέσσερις βασικές διαπιστώσεις, ένα δεύτερο μέρος με τέσσερις προτάσεις που αφορούν τη διαχείριση της παρούσας φάσης με βάση την καθιερωμένη αντίληψη (που για να εφαρμοστούν απαιτούν τη συμφωνία των Τούρκων) και ένα τρίτο μέρος με τέσσερις προτάσεις που μπορούν να εφαρμοστούν από την Κυπριακή ηγεσία, χωρίς να απαιτείται τίποτα περισσότερο από πολιτική τόλμη και αποφασιστικότητα.

1. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

α) Τριάντα επτά χρόνια συζητήσεων στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας έφεραν μόνο υποχωρήσεις και παγίωση κατοχικών δεδομένων. Οδήγησαν στην απογοήτευση τον Κυπριακό λαό και στην απομάκρυνση από τις αρχές μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης.

β) Όλα αυτά τα χρόνια η διαχείριση του Κυπριακού μένει στην επιφάνεια του προβλήματος. Ασχολείται με το αποτέλεσμα και όχι το αίτιον. Γίνεται μια διαχείριση πρόχειρη, τυχάρπαστη και βραχείας οπτικής, διαχείριση που δεν φτάνει στη ρίζα του προβλήματος. Εμείς πιστεύουμε ότι στη ρίζα του προβλήματος βρίσκεται ο δυσμενής συσχετισμός δυνάμεων. Αν δεν αλλάξει αυτό το δεδομένο, ότι κι αν συμβαίνει στην επιφάνεια δεν θα έχει ιδιαίτερη σημασία. Μάλιστα, όσο περνά ο χρόνος μπορεί ο συσχετισμός αυτός να γίνεται χειρότερος. Ο χρόνος δεν αξιοποιείται θετικά. Αφήνεται να παρέρχεται, αναπαράγοντας και παγιώνοντας τα κατοχικά δεδομένα. Η αντίληψη της Κυπριακής πολιτικής ηγεσίας στερείται (διαχρονικά) στρατηγικού βάθους. Η πολιτική διαχείριση του Κυπριακού είναι ανερμάτιστη και βραχύβια και στερείται οράματος. Χρειαζόμαστε μια νέα πολιτική διαχείρισης του Κυπριακού μακροχρόνια και διαρκή, η οποία να προσαρμόζεται στα καινούργια δεδομένα τα οποία διαμορφώνονται συνεχώς, χωρίς να παρεκκλίνει από το στρατηγικό στόχο. Ο στόχος είναι μια λύση του Κυπριακού που να διασφαλίζει την Ανεξαρτησία, την Ελευθερία και τη Δημοκρατία για το λαό μας. 

γ) Σήμερα – όπως και σε άλλες χρονικές περιόδους στην ιστορία του Κυπριακού – μπορούμε να μιλήσουμε για εμφάνιση ενός πολιτικού παράδοξου. Δηλαδή παραδόξως συνυπάρχουν δυσμενείς συγκυρίες μαζί με θετικές προοπτικές. Κατά την άποψη μου η συγκυρία είναι πολύ κακή. Η Κύπρος και η Ελλάδα βρίσκονται σε δεινή οικονομική κατάσταση και η διαπραγματευτική τους δυνατότητα είναι πολύ περιορισμένη. Η μνημονιακή σύμβαση μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους γνωστούς κύκλους του διεθνή παράγοντα ως βρόγχος και ως μοχλός πίεσης για αποδοχή νόθας λύσης στο Κυπριακό με ικανοποίηση των Τουρκικών στρατηγικών σχεδιασμών. Ήδη πολλοί άρχισαν να μιλούν για τα οικονομικά οφέλη της οποιαδήποτε λύσης του Κυπριακού χωρίς να θέτουν τις αναγκαίες ρεαλιστικές προϋποθέσεις και χωρίς να παραδέχονται τις πραγματικές δυσκολίες της εφαρμογής ενός περίπλοκου και δυσλειτουργικού γραφειοκρατικού συστήματος διοίκησης της χώρας, που εμπεριέχει σοβαρούς κινδύνους για την ανεξαρτησία και τη δημοκρατία του λαού μας.

Από την άλλη, διαμορφώνονται καινούργιες συμμαχίες στην περιοχή και προοπτικές αλλαγής του συσχετισμού δυνάμεων. Η ανακάλυψη των κοιτασμάτων στην Κυπριακή ΑΟΖ, η προσέγγιση με το Ισραήλ, τα νέα δεδομένα στη σχέση Τουρκίας – ΗΠΑ, η εσωτερική αναταραχή στην Τουρκία, η αποτυχία της πολιτικής Νταβούτογλου (που μιλούσε για μηδενικά προβλήματα με τις γειτονικές χώρες), το Συριακό, οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, το Ιράν και το Ιράκ, έχουν αποδυναμώσει ή κατά άλλους έχουν διαφοροποιήσει το ειδικό βάρος της Τουρκίας. Είναι προφανές ότι η επιδίωξη κατάληξης των συνομιλιών μέσα στο 2014 – 2015, είναι μια επικίνδυνη ουτοπία. Το λιγότερο που πρέπει να γίνει είναι να διασφαλίσουμε ότι δεν γίνονται αποδεκτά ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και επιδιαιτησία μέσα σε αυτές τις συνθήκες, προοπτική που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μια κακή λύση.

δ) Δημοκρατική νομιμοποίηση: Επί 37 χρόνια γίνεται συζήτηση για το Κυπριακό στο επίπεδο των ηγεσιών των δύο κοινοτήτων και με ενεργό ρόλο εκπροσώπων της διεθνούς κοινότητας. Οι πολίτες (Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι), είναι ουσιαστικά απόντες. Είτε κρατούνται στο σκοτάδι και στην άγνοια, είτε ντοπάρονται με ψεύτικα συνθήματα και φανατικές ουτοπίες. Για μένα είναι ολοφάνερο ότι καμμία λύση του Κυπριακού προβλήματος έχει ελπίδα επιβίωσης, εάν δεν τυγχάνει δημοκρατικής νομιμοποίησης. Η κατοχύρωση του θεσμού του δημοψηφίσματος είναι πολύ κρίσιμο εργαλείο για τη δημοκρατική νομιμοποίηση, δεν είναι όμως αρκετή. Οι πολίτες δεν μετέχουν στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού και νιώθουν αποξενωμένοι. Προετοιμάζεται μια λύση στην απουσία αυτών που τους αφορά άμεσα.

Αυτή η διαπίστωση πρέπει να οδηγεί στο συμπέρασμα ότι κάτι πρέπει να αλλάξει. Διότι διερωτώμαι ποιες πιθανότητες βιωσιμότητας έχει ένα δοτό σύνταγμα στις συνθήκες του 21^ου αιώνα;

Η χρήση του όρου «δοτό σύνταγμα» είναι μάλλον εμβληματική και καθόλου εξαντλητική. Παραπέμπει στο ιστορικό προηγούμενο και σε πικρές εμπειρίες του παρελθόντος που δεν μπορούν να αποτελούν μέρος του μέλλοντος.

2. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

α) Η προσπάθεια του Προέδρου Αναστασιάδη να υποχρεώσει τον Έρογλου να δεσμευτεί σε μια ξεκάθαρη αρχική δήλωση που να κατοχυρώνει τη μία και αδιαίρετη κυριαρχία, τη μία ιθαγένεια και τη μία διεθνή προσωπικότητα, είναι φανερό ότι απέτυχε. Έχει προχωρήσει προς λανθασμένη κατεύθυνση αφού με την κατάληξη στο κοινό ανακοινωθέν, έχει υιοθετήσει μια σειρά θέσεων των Τούρκων (στο όνομα της ισορροπίας), ενώ οι ασάφειες και οι αμφισημίες των κοινών ανακοινωθέντων Χριστόφια – Ταλάτ, μεταφέρονται στο διηνεκές. Δυστυχώς, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έφτασε στο σημείο να υιοθετήσει τα λάθη της πολιτικής Χριστόφια και επιπλέον έχει καταστήσει έγγραφο αναφοράς, τις γνωστές απαράδεκτες συγκλίσεις του εγγράφου Ντάουνερ.

Η προσπάθεια για επίτευξη κοινού ανακοινωθέντος θα έπρεπε να περιοριστεί στα πλαίσια που καθορίζει η απόφαση 1251 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Εμείς επιμένουμε ότι το κοινό ανακοινωθέν έπρεπε να είναι μικρής έκτασης και να μην απομακρύνεται από τα πλαίσια της απόφασης 1251 του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Πρόσφατα πληροφορηθήκαμε ότι θα καταβληθεί προσπάθεια καταγραφής των συγκλίσεων / αποκλίσεων από τους δύο διαπραγματευτές. Προσωπικά θεωρώ εξαιρετικά επικίνδυνη αυτήν την προοπτική και είναι καλό ο Πρόεδρος Αναστασιάδης να την αποφύγει. Οι συνομιλίες για να προχωρήσουν πρέπει να επανέλθουν στη βάση της απόφασης 1251 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

β) Όσον αφορά τη συμφωνία για τους διαπραγματευτές, θεωρούμε ότι κακώς έγινε αποδεκτή η αμοιβαιότητα και αντιστοιχία (χιαστί διαπραγματεύσεις). Αφού έγινε όμως πρέπει να επιδιωχθεί η εντατική απευθείας διαπραγμάτευση με την Τουρκία μέσω του διαπραγματευτή κ. Μαυρογιάννη (έστω κι αν κακώς αυτό συνεπάγεται και συναντήσεις του Τουρκοκύπριου διαπραγματευτή στην Αθήνα). Πρέπει να καθίσει η Τουρκία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να αναλάβει τις ευθύνες της ως κατοχική δύναμη.

γ) Παράλληλα πρέπει να προωθηθεί δυναμικά η πρόταση για επανεγκατάσταση όλων των νομίμων κατοίκων στην πόλη της Αμμοχώστου και οικολογική ανοικοδόμηση της πόλης. Άλλα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που πρέπει να προωθηθούν είναι η δημιουργία αποστρατικοποιημένων περιοχών (π.χ. εντός των τειχών παλιά Λευκωσία, Μαρωνίτικα χωριά, Καρπασία) που προσφέρει συνθήκες συνεύρεσης και συμβίωσης Τουρκοκύπριων και Ελληνοκύπριων. Πρέπει επίσης να προωθηθεί το άνοιγμα περισσότερων οδοφραγμάτων (Κοκκίνων, Μεσαορίας), άρση των περιορισμών στη διακίνηση προσώπων (νόμιμων κατοίκων) και επανεγκατάσταση των κατοίκων στην Καρπασία, Μαρωνίτικα χωριά αλλά και οπουδήποτε αλλού υπάρχει ενδιαφέρον (εφαρμογή δικαίωματος εγκατάστασης).

δ) Αποχώρηση όλων των Τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων με παράλληλη μείωση των δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς (μείωση στρατιωτικής θητείας).

3. ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πέραν όμως των πιο πάνω οφείλουμε να συζητήσουμε και νέες πρακτικές αντιμετώπισης του αδιεξόδου που προκαλεί η Τουρκική αδιαλλαξία και η ανικανότητα της πολιτικής ηγεσίας όπως (αναφέρονται τηλεγραφικά):

α) Μελέτη των γεωπολιτικών δεδομένων. Χάραξη μακροχρόνιας πολιτικής στη βάση των μελετών. Ίδρυση και λειτουργία του Συμβουλίου Γεωπολιτικής Στρατηγικής. Ανάπτυξη συμμαχιών και χρησιμοποίηση των υδρογονανθράκων (και του θέματος της ενέργειας εν γένει) ως στρατηγικού όπλου.

β) Εκπόνηση και εφαρμογή ενός γενναίου και αποφασιστικού σχεδίου μέτρων για αντιμετώπιση του ξεπουλήματος των Ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα. Να μην υπάρξει «οικονομία» πόρων και μέτρων. Θεωρούμε εξαιρετικά επιζήμιες τις αναφορές Υπουργών της Κυβέρνησης σε «ημίμετρα», σε «αδυναμία λήψης μέτρων λόγω οικονομικής κρίσης» και στο γνωστό δόγμα ότι «η πραγματική λύση του προβλήματος θα βρεθεί με την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος». Να υιοθετηθούν επιτέλους οι προτάσεις της διακομματικής επιτροπής.

γ) Πάγωμα των ενταξιακών κεφαλαίων της Τουρκίας. Να υπάρξει επί τούτου Πανεθνική Δέσμευση.

δ) Εκπόνηση περιεκτικού σχεδίου λύσης βασισμένου στις Ελληνοκυπριακές προτάσεις του 1977. Το σχέδιο να μελετηθεί από ομάδες Ελληνοκύπριων και Τουρκοκύπριων πολιτικών και οργανωμένα σύνολα, επιστήμονες κλπ κλπ και να τύχει δημοσίου διαλόγου και διαβούλευσης (κατά το πρότυπο διαβούλευσης για την Ευρωπαϊκή Συνθήκη ή του νέου συντάγματος της Ισλανδίας). Εξοπλισμένη με αυτό το σχέδιο η Κυπριακή ηγεσία να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις με την Τουρκία για οριστική επίλυση του προβλήματος. Εννοείται ότι το τελικό προϊόν της διαπραγμάτευσης να τεθεί σε δημοψήφισμα στο οποίο να συμμετέχουν όλοι οι Κύπριοι, στην Κύπρο και το εξωτερικό.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Είναι φανερό ότι ένα μέρος της πρότασης μας περιλαμβάνει ρηξικέλευθες προτάσεις για τη διαχείριση του Κυπριακού που εισάγουν νέες διαδικασίες πέραν των τετριμμένων και καθιερωμένων που οδήγησαν στην παγίωση των κατοχικών δεδομένων και στην καθολική απογοήτευση.

Πρέπει να καταφέρουμε να δούμε το Κυπριακό πέραν από το κουτί – κλουβί, όπως αυτό καθιερώθηκε τα τελευταία  37 σχεδόν χρόνια. Πρέπει να εγκαταλείψουμε τη λογική «business as usual», γιατί οδηγεί το Κυπριακό, είτε σε τέλμα είτε σε περαιτέρω οδυνηρές υποχωρήσεις.

Πρέπει να σκεφτούμε με εναλλακτικό τρόπο, να απελευθερωθούμε από τις αγκυλώσεις των 37 χρόνων ατέρμονων και επιζήμιων συνομιλιών, να βγούμε από το κατεστημένο κουτί και με θάρρος να αντιμετωπίσουμε τις αληθινές πραγματικότητες.