Συνέντευξη στην εφημερίδα ΜΑΧΗ

1. Κύριε Περδίκη να κάνουμε αρχή με το Κυπριακό λόγω και της αυριανής νέας συνάντησης του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον κατοχικό ηγέτη. Φαίνεται ότι παρά την κατάληξη σε κοινό ανακοινωθέν, δεν έχουν αλλάξει τα δεδομένα με την άλλη πλευρά να κινείται σε εντελώς δικούς της δρόμους. Πως κρίνετε την παρούσα φάση και τι πρέπει να γίνει;

Χρειαζόμαστε μια νέα πολιτική διαχείρισης του Κυπριακού μακροχρόνια και διαρκή, η οποία να προσαρμόζεται στα καινούργια δεδομένα τα οποία διαμορφώνονται συνεχώς, χωρίς να παρεκκλίνει από το στρατηγικό στόχο. Ο στόχος βεβαίως πρέπει να είναι μια λύση του Κυπριακού που να διασφαλίζει την Ανεξαρτησία, την Ελευθερία και τη Δημοκρατία για το λαό μας. 

Η προσπάθεια του Προέδρου Αναστασιάδη να υποχρεώσει τον Έρογλου να δεσμευτεί σε μια ξεκάθαρη αρχική δήλωση που να κατοχυρώνει τη μία και αδιαίρετη κυριαρχία, τη μία ιθαγένεια και τη μία διεθνή προσωπικότητα, είναι φανερό ότι απέτυχε. Έχει προχωρήσει προς λανθασμένη κατεύθυνση αφού με την κατάληξη στο κοινό ανακοινωθέν, έχει υιοθετήσει μια σειρά θέσεων των Τούρκων (στο όνομα της ισορροπίας), ενώ οι ασάφειες και οι αμφισημίες των κοινών ανακοινωθέντων Χριστόφια – Ταλάτ, μεταφέρονται στο διηνεκές. Δυστυχώς, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έφτασε στο σημείο να υιοθετήσει τα λάθη της πολιτικής Χριστόφια και επιπλέον έχει καταστήσει έγγραφο αναφοράς, τις γνωστές απαράδεκτες συγκλίσεις του εγγράφου Ντάουνερ.

2. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δηλώνει ότι χωρίς την κατάθεση εγγράφως θέσεων από την Τουρκοκυπριακή πλευρά, επί όλων των κεφαλαίων, δεν μπορεί η διαδικασία να πάει στο πάρε - δώσε. Το ερώτημα όμως είναι κατά πόσο, ακόμη και αν καταθέσει έγγραφα για τα τρία κεφάλαια που αρνείται, μπορεί η διαδικασία, με δεδομένο το χάσμα θέσεων, να προχωρήσει στο τελευταίο της στάδιο;

Όταν κατατεθούν οι προτάσεις της Τουρκοκυπριακής πλευράς επί όλων των κεφαλαίων, η διαδικασία την οποία συμφώνησε ο κ. Αναστασιάδης χωρίς τη δική μας συναίνεση, περιλαμβάνει πλέον εφ’ όλης της ύλης διαπραγμάτευση. Το χάσμα θέσεων μπορεί να γεφυρωθεί με το γνωστό τρόπο: Με ακόμα περισσότερες υποχωρήσεις της Κυπριακής ηγεσίας έναντι των Τουρκικών απαιτήσεων. Το τελευταίο στάδιο θα είναι η αποδοχή αυτού του αποτελέσματος από τον Κυπριακό λαό, που για μένα είναι ο μόνος που μπορεί να σταματήσει – έστω και προσωρινά – τα σχέδια της Τουρκίας για καθολικό έλεγχο της Κύπρου. 

3. Θεωρείτε αρκετή την αντίδραση της Κυβέρνησης στις επαφές διπλωματών με Τουρκοκύπριους λεγόμενους αξιωματούχους, οι οποίοι τις εκμεταλλεύονται πολιτικά; Τα δε ταξίδια Τουρκοκυπρίων στο εξωτερικό δεν δίνουν μια εικόνα αναβάθμισης σε σχέση με το τι ίσχυε πριν;

Η συνολική εικόνα – χιαστί συναντήσεις των διαπραγματευτών, επίσκεψη Μπάιντεν στα κατεχόμενα, συναντήσεις Ναμί με πρέσβεις κ.ο.κ. – είναι σαφής: Πρόκειται για αναβάθμιση του ψευδοκράτους και αποαναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως του μοναδικού αναγνωρισμένου κράτους στην Κύπρο. Ό,τι και να λένε ορισμένοι, αυτή είναι η σκληρή αλήθεια. Στα μάτια όλων αυτών των ξένων (και άλλων) υπάρχουν δύο μέρη στην Κύπρο, δύο χώρες και δυστυχώς – όπως μας είπε και ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας – δύο λαοί.

4. Ποια θα είναι η θέση των Οικολόγων στο Εθνικό Συμβούλιο που θα ακολουθήσει, δεδομένου ότι θα δοθεί ο λόγος στα κόμματα, με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να καλεί όσους διαφωνούν να καταθέσουν προτάσεις για το τι πρέπει να γίνει;

Εμείς έχουμε ήδη καταθέσει προτάσεις από τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου τον Ιανουάριο του 2014. Πρόκειται για ένα τρίπτυχο από 12 προτάσεις πολιτικής διαπίστωσης, διαχείρισης και ανατροπής. Ο Πρόεδρος και τα κόμματα, έχουν ενώπιον τους τις προτάσεις των Οικολόγων, τις έχει και ο λαός ενώπιον του (όποιος θέλει μπορεί να τις διαβάσεις στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://cyprusgreens.org/). Σε αυτό το πολυσέλιδο κείμενο αναλύουμε σε συντομία τι προτείνουμε να γίνει. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν έχουμε προτάσεις. Το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει επαρκής πολιτική τόλμη από την πολιτική ηγεσία για να συζητηθούν, πόσο μάλλον να υιοθετηθούν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

5. Το Κυπριακό έχω την εντύπωση ότι δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται απομονωμένα από το ενεργειακό, αφού φαίνεται ότι το διεθνές ενδιαφέρον από εκεί ελαύνεται. Κάποιοι βλέπουν αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην υλοποίηση στρατηγικών αποφάσεων. Συμφωνείτε;

Καταρχήν προσωπικά αμφισβητώ την ύπαρξη στρατηγικών αποφάσεων. Για μένα στρατηγική απόφαση είναι αυτή που δεσμεύει όλες ή τουλάχιστον την πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων, ώστε να μην υπάρχει περίπτωση να αλλάζει με την αλλαγή Κυβέρνησης.  Αφού ληφθεί η κατάλληλα αιτιολογημένη από επιστημονικές μελέτες (και όχι με βάση κομματικά αντανακλαστικά) στρατηγική απόφαση, μετά αποφασίζονται χρονοδιαγράμματα, οδικός χάρτης και άλλοι τακτικοί σχεδιασμοί. Αυτά μπορεί να αλλάζουν αναλόγως των γεγονότων και των συγκυριών. Μια καθυστέρηση δεν είναι το τέλος του κόσμου, εάν παραμένει ο απόλυτος προσανατολισμός και ο σχεδιασμός υλοποίησης του στρατηγικού στόχου. Αυτό που φοβάμαι εγώ, είναι ότι η καθυστέρηση που παρατηρείται μπορεί να μην είναι κατ’ ανάγκη αδικαιολόγητη, γεννά όμως (και όχι απρόκλητα) αμφιβολίες για την εμμονή στον στρατηγικό στόχο. Υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι η Κυβέρνηση πελαγοδρομεί. 

6. Ποια τελικά πρέπει να είναι η επιλογή της Λευκωσίας για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων; Και η ερώτηση λαμβάνει διπλή σημασία αφού το Ισραήλ φαίνεται, παρά τις αρχικές ενδείξεις, να κινείται αυτόνομα.

Μα είναι σαφές ότι η επιλογή του Κυπριακού τερματικού είναι η καλύτερη στρατηγική επιλογή, σε συνεργασία με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα το Ισραήλ. Φαίνεται όμως – πράγματι – ότι σ΄ αυτόν τον τομέα η Κυπριακή διπλωματία δεν αποδίδει τα αναμενόμενα. Το Ισραήλ δεν έχει πεισθεί φαίνεται, ότι η Κύπρος είναι ένας αξιόπιστος και σοβαρός σύμμαχος ή συνεργάτης (Τυχαίο, δεν το νομίζω!!!). Όπως είπα ήδη αυτός ο στρατηγικός σχεδιασμός φαίνεται να αμφισβητείται εκ των έξω και των έσω. Το γεγονός ότι δεν έγινε η κατάλληλη στρατηγική μελέτη και δεν πάρθηκε ουσιαστικά απόφαση όπως περιέγραψα πιο πάνω, υποβοηθεί τη δημιουργία σύγχυσης και προβολή κωλυμάτων. 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

7. Τα δημοσιονομικά ευημερούν αλλά άνθρωποι «λιμοκτονούν». Συμφωνείτε με αυτήν την άποψη; Διότι υπάρχουν πολλοί που λένε ότι αν δεν ευημερήσουν πρώτα οι αριθμοί δεν μπορεί να ευημερήσει ο λαός.

Κατά την άποψη μου σήμερα ούτε οι αριθμοί ευημερούν, ούτε οι άνθρωποι. Απλά παρουσιάζονται με εύσχημο τρόπο εκείνοι οι αριθμοί που βολεύουν, για να δημιουργείται μια εικόνα προόδου. Στην πραγματικότητα οι αριθμοί… πονούν. Ανεργία, χρέος, υποανάπτυξη κλπ. Τα Κυπριακά ομόλογα θεωρούνται ακόμα σκουπίδια. Η Τράπεζα Κύπρου είναι εκτός χρηματιστηρίου κλπ κλπ. Όσο για τους ανθρώπους, νομίζω η κατάσταση μιλά από μόνη της. Κοινωνικά παντοπωλεία, κλειστές επιχειρήσεις, άνεργοι, κοινωνικά προβλήματα, περικοπές κλπ. Η άποψη ότι πρέπει να ανακάμψει η οικονομία για να ευημερήσουν και οι πολίτες, είναι εν μέρει ορθή, νοουμένου ότι θα ισχύσει μια ουσιώδης προϋπόθεση (η οποία συνήθως δεν ισχύει): Να μοιράζονται δίκαια και αειφορικά τα κέρδη της προόδου και της ευημερίας των αριθμών. Αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι να ιδιωτικοποιούνται τα κέρδη και να κοινωνικοποιούνται οι ζημιές. Με απλά λόγια, όταν η οικονομία πετά τη μερίδα του λέοντος, νέμονται ορισμένοι ολίγοι ενώ οι πολλοί αρκούνται στα ουσιώδη, ενώ σε εποχές κρίσης οι πολλοί καλούνται να πληρώσουν τα λάθη των ολίγων.

8. Όλα τα κόμματα μιλάτε για ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας αλλά δεν άκουσα κάποιον να λέει ξεκάθαρα από που θα αντληθούν τα απαιτούμενα χρήματα;

Πολύ ορθή ερώτηση. Η αλήθεια είναι ότι σε συνθήκες μνημονίου και ύφεσης δεν μπορεί κανείς στα σοβαρά να περιμένει θεαματική αλλαγή της κατάστασης στον τομέα της αγοράς εργασίας. Μπορούν όμως – αν υπάρχει απόφαση, όραμα και εφευρετικότητα – να δημιουργηθούν «νησίδες ανάπτυξης», δηλαδή μικρές δράσεις με χρηματοδότηση από εγχώριους πόρους ή Ευρωπαϊκά κονδύλια, οι οποίες θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και ένα αεράκι ανάπτυξης. Η αναζήτηση μεγάλων επενδύσεων και το κυνήγι των μεγάλων έργων είναι ένα φιάσκο. Ήταν πάντα για μας -και παραμένει να είναι - ένας από τους λόγους της οικονομικής καταστροφής. Τώρα υπό συνθήκες κρίσης, είναι δύο φορές εκτός πραγματικότητας. Αντίθετα μικρότερα έργα, σε τοπική κλίμακα με ψηλό εργατικό κόστος και λιγότερη επένδυση σε καύσιμα και άλλα εισαγόμενα υλικά, μπορούν να βρουν πιο εύκολα χρηματοδότηση και να δώσουν πολλαπλάσιες θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα σε ντόπιο εργατικό δυναμικό.

9. Διαφωνείτε με τη δημοσιονομική περισυλλογή; Και ρωτώ γιατί σας θυμίζω ότι τα δημοσιονομικά ακόμη και σήμερα είναι συγκοινωνών δοχείο με τα τραπεζικά.

Όχι, δεν διαφωνώ με τη δημοσιονομική περισυλλογή. Εγώ μιλούσα από δεκαετίες για την ανάγκη δημοσιονομικής περισυλλογής και περιορισμού της σπατάλης χλιδής και πολυτέλειας. Υπήρχαν και ίσως υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν για να γίνει πιο στοχευμένη και αποτελεσματική η δημοσιονομική πολιτική. Η περισυλλογή και η καλύτερη διαχείριση των δημοσιονομικών, όχι μόνο χρειάζονται για να μπορούν να αντιμετωπίζονται περιστατικά όπως την τραπεζική κρίση που ζούμε τελευταία στη χώρα μας, αλλά κυρίως για να γίνεται πιο ορθολογική και δίκαιη διανομή του δημοσίου πλούτου και των αναπτυξιακών πόρων.

10. Πως κρίνετε την κατάσταση στην Τράπεζα Κύπρου; Φαίνεται ότι είναι ένα ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί και αυτό δημιουργεί πολλούς συνειρμούς.

Δεν γνωρίζω και πολλά για όσα συμβαίνουν στην Τράπεζα Κύπρου. Εκ του μακρόθεν παρακολουθώ και ανησυχώ. Αντιλαμβάνομαι ότι διακυβεύονται μεγάλα συμφέροντα. Κατανοώ επίσης γιατί υπάρχουν αντίθετες απόψεις και σκοπιμότητες. Η σύγκρουση πάντως μεταξύ των αντίπαλων ομάδων στο Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου, αν συνεχιστεί επί μακρού θα δημιουργήσει μεγάλη σύγχυση και πανικό. Οι επιπτώσεις στην αξιοπιστία της Τράπεζας και κατά συνέπεια στην Κυπριακή Οικονομία, θα είναι ανυπολόγιστες,. Ελπίζω η σύγκρουση και η αντιπαράθεση να παύσει νωρίς και να παρθούν οι καλύτερες αποφάσεις. Η κατάσταση είναι όντως κρίσιμη. Από την άλλη δεν μπορώ να μην σημειώσω ότι η επίδοση της τράπεζας στο κυνήγι των μεγαλοφειλετών είναι απογοητευτικές. Έχω ζητήσει πολλές φορές να πληροφορηθώ το ποσοστό εξυπηρέτησης των δανείων των μεγαλοφειλετών και το ρυθμό αποπληρωμής των, χωρίς να πάρω ποτέ οποιαδήποτε απάντηση. Είναι αισχρό αυτό που συμβαίνει και άδικο για πολλούς από τους ανυποψίαστους καταθέτες της Τράπεζας Κύπρου.