Όλα τα ίδια μένουν

«Όλα τριγύρω αλλάζουνε, κι όλα τα ίδια μένουν» λέει ένα αγαπημένο άσμα των Ρασούλη – Παπάζογλου.

Πολλοί με ρωτούν γιατί τόσα χρόνια κανείς δεν μιλούσε για τα ελλείμματα του δημόσιου χρέους, τις τεράστιες τρύπες στην οικονομία. Γιατί αφέθηκε η οικονομία της Κύπρου να στηριχθεί στο τεράστιο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος; Πού ήταν οι βουλευτές και τα πολιτικά κόμματα τόσο καιρό;

Λοιπόν, πρόσφατα καθώς ετοίμασα την ομιλία μου για τον προϋπολογισμό του 2016, άνοιξα το φάκελο των ομιλιών μου, των εποχών των παχιών αγελάδων. Ανακάλυψα λοιπόν ότι οι Οικολόγοι από τότε προειδοποιούσαν. Αλλά δεν τους άκουγε κανείς. Ήταν οι εποχές των εύκολων δανείων, της σπατάλης και της ευφορίας. Ορίστε τι έλεγα στην ομιλία μου για τον προϋπολογισμό του 2002:

«Όλα φαίνεται να βαίνουν ομαλώς, αφού έχουμε υποθηκεύσει για τα καλά το οικονομικό μέλλον των μελλοντικών γενιών. Το σύνολο του δημόσιου και ενδοκυβερνητικού χρέους υπολογίζεται να ανέλθει στα £6,1 δις και ως ποσοστό επί του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος ανέρχεται στο 98,3%.

Όμως, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ίδιας της έκθεσης του Γραφείου Προγραμματισμού:

1. Το 40% του μεταποιητικού τομέα συναντά δυσκολίες στην επέκταση των εργασιών του και μόνο το 66% της παραγωγικής δυναμικότητας των επιχειρήσεων του δευτερογενούς τομέα χρησιμοποιείται.
2. Παρά τη μείωση των επιτοκίων, οι επενδύσεις στον κατασκευαστικό τομέα αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα των αναπτυξιακών δαπανών.
3. Διευρύνονται οι εισαγωγές, ενώ οι τιμές των εγχώριων προϊόντων παραμένουν στα ίδια επίπεδα.

Ο τεράστιος αριθμός τελειόφοιτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν έχει αλλάξει το σκηνικό της Κυπριακής οικονομίας και οι τομείς της έρευνας και τεχνολογίας παραμένουν αδρανείς. Πολλοί νέοι επιστήμονες στοχεύουν σε μια θέση στο δημόσιο, που θα τους εξασφαλίσει ένα καλό μισθό, ένα ωράριο βολικό και ένα μάτσο όνειρα βυθισμένα στο τέλμα της ρουτίνας.

Φαίνεται ότι δεν έχουμε επενδύσει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Κυπριακής οικονομίας.

Με βάση τα πιο πάνω στοιχεία πηγάζει το συμπέρασμα ότι η Κυβέρνηση συνεχίζει λανθασμένα να μη δίνει σημασία και βαρύτητα στην αναδιάρθρωση και βελτίωση της οικονομίας σε έργα υποδομής και ανάπτυξης.

Μόνο πιστεύοντας στην ποιοτική αναζήτηση, αντί της ποσοτικής συσσώρευσης, θα μπορέσουμε να απαγκιστρωθούμε από το μοντέλο της μεγέθυνσης που προάγει την οικονομία της μεγάλης κλίμακας και οδήγησε τον πλανήτη σε τόσες καταστροφές και αστοχίες. Απαιτείται παιδεία, για να αναγνωρίσουμε την αξία του αυτοπεριορισμού και να αποστασιοποιηθούμε από τη σαγήνη της υπερβολής.

Η ανάγκη για μείωση των τακτικών δαπανών με καλύτερη διαχείριση του δημόσιου χρήματος κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς είναι καθοριστική για την πορεία μας προς την Ευρώπη. Η ανάγκη για αύξηση των επενδύσεων σε έρευνα και τεχνολογία σε έργα υποδομής που βελτιώνουν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής μας είναι ζωτική για την επιβίωση μας.

Για ακόμα μια χρονιά ο προϋπολογισμός είναι ελλειμματικός και το έλλειμμα που παρουσιάζει ανέρχεται στα £660 εκατομμύρια».

Ο επίλογος της ομιλίας μου το 2011 μπορεί (και ήταν όντως) και επίλογος της φετινής μου ομιλίας. Μακάρι να μπορούσα να είμαι σίγουρος ότι δεν θα τελειώσω με τον ίδιο τρόπο την ομιλία μου για τον προϋπολογισμό του 2017.

«Συνοψίζοντας, θεωρούμε ότι ο προϋπολογισμός για το 2002 που παρουσιάζει η Κυβέρνηση δεν ανταποκρίνεται στις δικές μας προσδοκίες. Δεν έχει όραμα για ένα καλύτερο μέλλον για την κοινωνία μας και τα παιδιά μας. Οι δαπάνες για τον πολιτισμό, για την προστασία του περιβάλλοντος, για την παιδεία είναι απογοητευτικές μικρές. Είναι ένα ισχνό, αναιμικό, στείρο και ξέπνοο οικονομικό κατασκεύασμα, που αναπαράγει το παρελθόν και υποσκάπτει το μέλλον μας».