Ο Ηρώδης των δέντρων

Ο Ηρώδης, βασιλέας της Ιουδαίας, έχει παίξει ένα σκοτεινό ρόλο στην ιστορία της ενανθρώπισης του Θεού. Μέσα από το ιερό έργο του Ευαγγελίου, έμεινε στη συλλογική γνώση της ανθρωπότητας ως ο αιμοσταγής εκείνος δικτάτορας που διέταξε τη σφαγή των νηπίων της Βηθλεέμ. Χίλια μικρά παιδιά σφαγιάστηκαν από τους στρατιώτες του Ηρώδη - λέει η παράδοση - προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα κινδυνεύσει από το Θείο βρέφος, ο θρόνος του.
Τα νήπια της Βηθλεέμ, τα θεωρούν οι χριστιανοί, τους πρώτες μάρτυρες της πίστης μας. Θυσιάστηκαν - έστω και παρά την ενσυνείδητη θέλησή τους - στο όνομα του θαύματος της γέννησης, έναντι της ακόρεστης δίψας για εξουσία.
Καθώς πλησιάζουμε την εβδομάδα των παθών και του μαρτυρίου, πάντα τηρουμένων των αναλογιών, οι πολίτες της Λευκωσίας έγιναν μάρτυρες μια άλλης σφαγής.
Στο όνομα της ανάπτυξης, σφάζονται τα δέντρα στο κέντρο της πόλης μας. Δεν είναι η πρώτη φορά. Όμως, αυτό που ξεσήκωσε πολλούς ευαίσθητους περιβαλλοντικά πολίτες της Λευκωσίας, είναι η μαζική έκταση της προγραμματιζόμενης σφαγής. Επιπλέον, σημειώνεται η προφανής έλλειψη επαρκούς αιτιολόγησης για τη μεγάλη απώλεια.
Είχαμε και σε άλλες περιπτώσεις στην πόλη μας - αλλά και αλλού - μαζική αποψίλωση από τα δέντρα. Οι λόγοι που προτάσσονταν ήταν πάντα αναπτυξιακοί: Για να κτιστεί μια πολυκατοικία, να γίνει μια λεωφόρος, να κατασκευαστούν πεζοδρόμια.
Ακούσαμε δεκάδες φορές το επιχείρημα ότι στη θέση των κομμένων μεγάλων δέντρων θα φυτευτούν άλλα σαν να πρόκειται για τριανταφυλλιές ή τουλίπες. Όσοι προτάσσουν τέτοια επιχειρήματα, αγνοούν τη φυσική λειτουργία των δέντρων. Ξεχνούν ότι τα μεγάλα δέντρα είναι μηχανές παραγωγής οξυγόνου και απορρόφησης του καταστροφικού διοξειδίου του άνθρακα. Ξεχνούν ότι τα μεγάλα δέντρα λειτουργούν σαν συλλέκτες και φίλτρα της σκόνης και του θορύβου, δίνουν καταφύγιο στα πουλιά (και άλλα ζωντανά της φύσης) και προσφέρουν σκιά και ομορφιά. Οι κυπριακές πόλεις, που ως γνωστόν υστερούν σε οργανωμένους χώρους πρασίνου των αντίστοιχων ευρωπαϊκών, έπρεπε να αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερη προσοχή το λιγοστό πράσινο των οδικών δεντροστοιχιών.

Τούτη η θέση δεν αποτελεί δόγμα. Όταν χρειάζεται για λόγους οδικής ασφάλειας ή εξυπηρέτησης της διακίνησης των πεζών, μπορεί να γίνει αποδεκτή η εκκοπή ενός δέντρου, ως της τελικής και αναπόφευκτης επιλογής. Γιατί όμως όταν προκύπτει ανάγκη για χώρο αυτή δεν αποκόπτεται από το αδηφάγο οδόστρωμα της αυτοκίνησης; Γιατί δεν έχω δει κανένα Δήμο και καμιά αρχή να εφαρμόζει μέτρα κυκλοφοριακής διαχείρισης που να μειώνουν το χώρο για το ιδιωτικό αυτοκίνητο και να δίνουν χώρο στα δέντρα και στους πεζούς;
Δέντρα και πεζοί δεν ανταγωνίζονται. Αντίθετα. Δεν υπάρχει περίπτωση πεζοδρόμιο να προσφέρει βιώσιμες ευκαιρίες χρησιμοποίησης από ανθρώπους στη νήσο Κύπρο, χωρίς την παρουσία δέντρων. Οι κλιματολογικές συνθήκες δεν το επιτρέπουν πλέον. Τα δέντρα στα πεζοδρόμια απαιτούνται για να προσφέρουν τη σκιά και την ομορφιά που χρειάζονται οι πεζοί. Το πρόβλημα της έλλειψης χώρου λύνεται μέσα από την εφαρμογή λύσεων διαχείρισης του οδοστρώματος που θα μειώνουν τη χρήση του από τα ιδιωτικά αυτοκίνητα.
Μιλούν και για τους σωλήνες της ύδρευσης που σπάζουν από ρίζες. Τα δέντρα κρύβουν τις βιτρίνες. Κόβουν τη θέα από τα παράθυρα των γραφείων. Οι φίκοι ρίχνουν σπόρους που λερώνουν. Τα πουλιά λερώνουν τα αυτοκίνητα.

Όλα αυτά μπορεί να είναι λίγο ως πολύ αληθινά. Όμως, όταν υπάρχει θέληση, υπάρχει και η λύση. Οι κάτοικοι των πόλεών μας χρειάζονται τα δέντρα περισσότερο απ' τις βιτρίνες και τ' αυτοκίνητα.
Ας αναζητηθούν οι λύσεις. Πώς και γιατί βρέθηκαν οι λύσεις αυτές σε άλλες χώρες, άλλες πόλεις και άλλες πολιτείες;
Μακριά απ' το παράδειγμα του Ηρώδη. Οι άρχοντες της πόλης μας, δεν θα ήθελαν - νομίζω - να του μοιάσουν. Άλλωστε, δεν κινδυνεύει ο θρόνος τους από τα δέντρα.

Γιώργος Περδίκης
Βουλευτής και Γενικός Γραμματέας
Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών