Ενέργεια και κοινωνική πολιτική

Με πρόσφατη απόφαση του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά από τα κράτη μέλη να προωθήσουν τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και να λάβουν μέτρα αντιμετώπισης της «ενεργειακής πενίας», δηλαδή μέτρα ανακούφισης των ασθενέστερων οικονομικά στρωμάτων του λαού από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης.

Άποψη μου είναι ότι στην Κύπρο το πρόγραμμα κινήτρων για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στηρίζεται πάνω σε μια λαθεμένη αντίληψη που συνιστά μορφή κοινωνικής αδικίας και ανισότητας αλλά και διασπάθισης δημοσίου χρήματος.

Συγκεκριμένα είναι γνωστό ότι οι χιλιάδες καταναλωτές καταθέτουν επί σειρά ετών μέσω των λογαριασμών της ΑΗΚ και του ειδικού τέλους των €0.222 / kwh στο ταμείο προώθησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

Μέχρι σήμερα το ταμείο έχει εισπράξει ποσά ύψους 39 εκατομμυρίων ευρώ. Έχουν δοθεί μέχρι σήμερα σε διάφορες χορηγίες 18 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με τις επίσημες προβλέψεις της Υπηρεσίας Ενέργειας από το 2010 θα καταβάλλονται 6 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο στην παραγόμενη ενέργεια από αιολικά πάρκα (εάν μόνο 100 MW από τα εγκεκριμένα μέχρι σήμερα 400 περίπου MW εγκατασταθούν μέχρι τότε). Η χορηγία αυτή θα πολλαπλασιάζεται χρόνο με το χρόνο.

Ουσιαστικά οι πολίτες θα χρηματοδοτούν την επένδυση ιδιωτικών επιχειρήσεων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από τα αιολικά πάρκα (το έτος 2012 θα πληρωθούν από το ταμείο 14 εκατομμύρια ευρώ για το ηλεκτρικό ρεύμα που αναμένεται να παράξουν τα μεγάλα αιολικά πάρκα).

Δεν θα είχα οποιαδήποτε αντίρρηση σ’ αυτό, εφόσον πρώτα γίνει η δίκαιη κατανομή των πόρων του ταμείου. Είναι λοιπόν σημαντικό – και από κοινωνική άποψη – να αλλάξουν οι στρατηγικοί σχεδιασμοί του σχεδίου παροχής κινήτρων. Να στραφούν δηλαδή σε επιδότηση δράσεων που να αφορούν ευρύτερες κοινωνικές ομάδες και πολίτες (φωτοβολταϊκά και αιολικά σε οικιακό επίπεδο κλπ).

Ως Οικολόγοι, συστήνουμε ανεπιφύλακτα τον συνδυασμό μικρής αιολικής μονάδας με φωτοβολταϊκή μονάδα παραγωγής καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας.

Έχουμε καταθέσει λεπτομερείς προτάσεις για τη διαμόρφωση ενός πραγματικά αποτελεσματικού, δίκαιου και οικολογικού σχεδίου παροχής κινήτρων για ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Απευθυνθήκαμε ακόμα και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια, υπενθυμίζοντας του τις προεκλογικές του δεσμεύσεις.

Ανάμεσα στις προτάσεις μας περιλαμβάνεται και το σχέδιο για πέντε χιλιάδες φωτοβολταϊκές στέγες, σε πέντε χρόνια.

Ένα μέσο νοικοκυριό μπορεί να ικανοποιεί τις ανάγκες του με μια εγκατάσταση μέχρι 10 KW. Εισηγούμαστε η κυβέρνηση να προσφοροδοτήσει το έργο της εγκατάστασης σε 5.000 κατοικίες φτωχών ή πολύτεκνων οικογενειών φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων ισχύος 10 KW μέσα σε 5 χρόνια (μέχρι το 2012). Η εγκατάσταση τους να γίνεται ΔΩΡΕΑΝ από το κράτος ως μέτρο κοινωνικής συνοχής. Για τα νοικοκυριά αυτό σημαίνει για τα επόμενα 20 – 25 χρόνια εξοικονόμηση (με τα σημερινά δεδομένα) της τάξης των 1000 – 1200 ευρώ το χρόνο. Το επιπλέον ηλεκτρικό ρεύμα που θα παράξει αυτή η εγκατάσταση θα προσφέρεται στην ΑΗΚ η οποία θα καταβάλλει το ανάλογο αντίτιμο στην κυβέρνηση.

Το έργο αυτό θα προσφέρει 50 MW εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Υπολογίζουμε ότι έτσι η συνολική εγκατάσταση μέχρι το 2012 από φωτοβολταϊκά θα είναι πέραν των 100 MW (και όχι μόνο 8 MW που προβλέπουν τα σχέδια της Υπηρεσίας Ενέργειας) αφού θα συνεχιστεί η εγκατάσταση με τα άλλα προγράμματα και η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στα δημόσια κτίρια. Άλλα 50 MW αναμένεται (σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Υπηρεσίας Ενέργειας) να έχουμε από την εγκατάσταση ηλιοθερμικού εργοστασίου παραγωγής ενέργειας. Άρα σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας θα παράγεται από τον ήλιο ηλεκτρική ενέργεια της τάξης των 100 – 150 MW μέχρι το 2012 (και όχι μόνο 58 MW ή 18 MW που προβλέπουν τα σχέδια της Υπηρεσίας Ενέργειας του Υπουργείου Εμπορίου).

Μπορούμε – για εξοικονόμηση πόρων – να περιορίσουμε στο μισό τις εγκαταστάσεις των μεγάλων αιολικών πάρκων (στα 100 MW). Αναμένεται έτσι εξοικονόμηση της τάξης των 15 εκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2012, από τη μείωση της προβλεπόμενης χορηγίας προς τα μεγάλα αιολικά πάρκα.

Σύμφωνα με προκαταρκτική επαφή μας με μεγάλες εταιρείες παραγωγής φωτοβολταϊκών (π.χ. SUEZ, SHARP) το κόστος της αγοράς των 5000 φωτοβολταϊκών στεγών θα κυμανθεί με σημερινές τιμές γύρω στα 50 εκατομμύρια ευρώ.

Η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιηθεί σαν εργαλείο εφαρμογής πολιτικής κοινωνικής σύγκλισης. Προτάσεις υπάρχουν, υπάρχει και πολιτική βούληση;