«Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας – Το παρόν και το μέλλον»

Υπάρχει – μου είπαν – μια παλιά γερμανική παροιμία, που λέει:
«Στρέψου στον ήλιο και θα αφήσεις τις σκιές πίσω σου».

Είναι με ιδιαίτερη χαρά σήμερα που φιλοξενούμε την Αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Forum για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, Ευρωβουλευτή Mechtild Rothe, σε μια εκδήλωση αφιερωμένη στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και ειδικότερα στην ηλιακή ενέργεια.
Η εκδήλωση πραγματοποιείται με την ευκαιρία της διοργάνωσης σε Ευρωπαϊκή κλίμακα της «Ημέρας της Ηλιακής Ενέργειας», που στοχεύει στην ευαισθητοποίηση της Ευρωπαϊκής κοινής γνώμης στα θέματα που αφορούν την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας. Η Βουλή των Αντιπροσώπων, ως μέλος του Ευρωπαϊκού Forum για τις Ανανεώσιμες Πήγες Ενέργειας, ανταποκρίθηκε στην προτροπή του Διευθυντή του EUFORES κ. Jan Geiss για δραστηριότητες με θέμα την προώθηση των φιλικών προς το περιβάλλον πηγών ενέργειας, από τα κοινοβούλια των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παρουσία της κας. Rothe, σηματοδοτεί τη σημασία που το EUFORES και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποδίδει στην Κύπρο, ως χώρα με πρωτοποριακά επιτεύγματα στον τομέα της αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και ιδιαίτερα του ήλιου. Η εκδήλωση αυτή ελπίζουμε να καταστεί θεσμός για τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Η Κύπρος, ως χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμετέχει στην προσπάθεια για αξιοποίηση και προώθηση των εφαρμογών των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Μια προσπάθεια που προϋποθέτει εφαρμογή πολιτικής εξοικονόμησης και αποδοτικότητας της ενέργειας.

Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας προσφέρουν απεξάρτηση από τα σπάνια και πανάκριβα ορυκτά καύσιμα. Με την ενεργειακή της πολιτική η Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγει στην υπόθεση της ανάπτυξης την προστασία του περιβάλλοντος σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Πέρα και επιπλέον των προνοιών της συνθήκης του Κυότο για τον περιορισμό των αερίων που δημιουργούν τις κλιματικές αλλαγές και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καθορίσει υψηλούς στόχους για την παραγωγή ενέργειας και τη μείωση της κατανάλωσης μέχρι το 2020. Με το σύνθημα – στόχο 20-20-20 προτείνεται μέχρι το 2020 η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 20% και η χρησιμοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πέραν του 20%. Πολλοί – μεταξύ των οποίων και οι Ευρωπαϊκές Περιβαλλοντικές οργανώσεις – θεωρούμε το στόχο αυτό μη ικανοποιητικό. Άλλοι αμφιβάλουν εάν μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να τον πετύχει. Υπάρχουν ωστόσο χώρες, όπως η Γερμανία για παράδειγμα (η πατρίδα της αγαπητής μας φιλοξενούμενης) οι οποίες – ήδη από τώρα – βρίσκονται πολύ κοντά στην επιτυχία του στόχου αυτού.
Πάντως, πολλοί υποστηρίζουν ότι ορισμένες στρατηγικές επιλογές της Ευρωπαϊκής πολιτικής προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας πρέπει να επανεξεταστούν. Για παράδειγμα αναφέρω τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χρησιμοποίηση των βιοκαυσίμων στο 10% των καυσίμων στις μεταφορές, μέχρι το 2020. Η παγκόσμια επισιτιστική κρίση και η εξάπλωση των γενετικά τροποποιημένων ενεργειακών φυτών, πρέπει να προβληματίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Κύπρος, θεωρείται κορυφή στη μαζική αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας για τη θέρμανση νερού οικιακής χρήσης. Όμως δυστυχώς η χώρα μας παρά τις δυνατότητες που προσφέρονται με τις 300 και πλέον μέρες πλήρους ηλιοφάνειας, δεν έχει αξιοποιήσει αυτή την αστείρευτη πηγή ενέργειας, τον ήλιο, στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Δυστυχώς, γενικά η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τις ανανεώσιμες πηγές, είναι πάρα πολύ μικρή, και πόρρω απέχει από τους στόχους που έθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η εφαρμογή από το 2003 προγράμματος προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με ένα σύστημα σημαντικών χορηγιών και άλλων διευκολύνσεων για την παραγωγή ενέργειας και ιδιαίτερα ηλεκτρισμού, αρχίζει αργά αλλά σταθερά να αποδίδει καρπούς.
Η κοινοτική Οδηγία 2001/77/ΕΕ για αυξημένη αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μέχρι το έτος 2010 από τα κράτη-μέλη, υιοθετήθηκε στην Κύπρο με το Νόμο 33(1)/2003 περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της Εξοικονόμησης Ενέργειας και με την εντολή 2/2006 του Υπουργού Εσωτερικών και προνοεί ότι:
· Το 9% της ολικής κατανάλωσης ενέργειας της Κύπρου θα προέρχεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
· Το 6% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας θα προέρχεται από παραγωγή ΑΠΕ.
· Την καθιέρωση ειδικού ταμείου για επιχορήγηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Το ταμείο προικοδοτείται από τους Κύπριους πολίτες από τέλος 0,22 σεντ ανά κιλοβατώρα που εισπράττεται από τους λογαριασμούς κατανάλωσης ρεύματος της ΑΗΚ.
Έχουν βεβαίως εντοπιστεί λειτουργικά προβλήματα και διαδικαστικές αγκυλώσεις στην εφαρμογή του προγράμματος, γεγονός που καθιστά επείγουσα και επιβεβλημένη την αναθεώρηση του. Σημειώνουμε ότι πρόσφατα ο Υπουργός Εμπορίου ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση, προχωρεί στον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του προγράμματος προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Αυτό είναι μια πάρα πολύ θετική εξέλιξη.
Όμως, πέραν αυτού, ως Βουλή των Αντιπροσώπων, έχουμε σε πάρα πολλές περιπτώσεις ζητήσει την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου κοινωνικού διαλόγου που θα οδηγήσει σε θεσμικές αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική. Μέσα από αυτό το σκεπτικό αντιμετωπίζουμε τις αντιδράσεις ορισμένων κοινοτήτων στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων, αλλά και την πλήρη εφαρμογή ενός αποτελεσματικού προγράμματος εξοικονόμησης ενέργειας. Η πρόσφατη εισαγωγή του υποχρεωτικού ενεργειακού σχεδιασμού στα κτίρια είναι ένα θετικό βήμα. Όμως απομένει το μεγάλο ζήτημα της εξοικονόμηση ενεργειακών πόρων στον τομέα των μεταφορών. Η οποιαδήποτε πρόοδος σ’ αυτό τον τομέα, συναρτάται με βαθιές αλλαγές στην κυκλοφοριακή πολιτική. Το κρίσιμο αυτό ζήτημα πολιτικής ανάπτυξης, ταλανίζει τη χώρα μας για δεκαετίες, και η ελπίδα για απάμβλυνση του είναι μάλλον πενιχρή. Τέλος, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στην υδατική κρίση που οδηγεί τη χώρα μας σε «αναγκαίες» πλέον και οδυνηρές ενεργειακές επιλογές, όπως την αφαλάτωση. Ουσιαστικά ίσως να είμαστε μια από τις λίγες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που καλείται να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα κρίσιμα αλληλοεπηρεαζόμενα ζητήματα που αφορούν την ανάπτυξη κατά τρόπο αειφορικό και βιώσιμο. Χαριτολογώντας, πρέπει να δώσουμε λύση στο πρόβλημα ώστε να μην φθάσουμε μια μέρα να μην ξέρουμε τι να πρωτοκλείσουμε: «τη βρύση του νερού ή το διακόπτη του ηλεκτρικού».
Τέλος, θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Μάριο Καρογιάν γιατί αποδέχθηκε αμέσως την εισήγηση μου για διοργάνωση αυτής της εκδήλωσης, όλες τις πολιτικές ομάδες για την συμπαράσταση τους, το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο και βεβαίως το πάντα εργατικό προσωπικό της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Ελπίζω αυτή η εκδήλωση να καθιερωθεί. Να αποτελέσει την αρχή πιο συστηματικής παρέμβασης της Βουλής των Αντιπροσώπων στα θέματα της ενεργειακής πολιτικής και ειδικότερα της προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Τέλος έχω και μια άλλη εισήγηση: Γνωρίζω ότι οι Γερμανοί κοινοβουλευτικοί είναι περήφανοι για τον ενεργειακό σχεδιασμό του Ράιχσταγκ, του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλευτικού Μεγάρου στο Βερολίνο. Είναι λένε το πιο «πράσινο» κοινοβούλιο στον κόσμο. Η οροφή του κάνει παθητική χρήση της ηλιακής ενέργειας και το φυσικό φως μαζί με την εξαιρετική μόνωση που προσφέρουν οι τοίχοι του (κατασκευασμένοι τον 19ο αιώνα) βοηθά στη διατήρηση της υψηλής θερμοκρασίας το χειμώνα, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει την ανάγκη κλιματισμού το καλοκαίρι. Γεννήτριες που λειτουργούν με βιοκαύσιμα καλύπτουν το 40% των αναγκών του κτιρίου σε φωτισμό, θέρμανση, κλιματισμό και υδροδότηση. Ως αποτέλεσμα, λένε οι Γερμανοί συνάδελφοι μας, το Γερμανικό κτίριο του Κοινοβουλίου, κατάφερε να εξοικονομήσει ενέργεια κατά 94% και να μειώσει έτσι τη δική του συμβολή στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Εισηγούμαι όπως το κτίριο της Βουλής των Αντιπροσώπων τύχει ανάλογου ενεργειακού σχεδιασμού, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας. Για παράδειγμα ίσως, αυτό το στέγαστρο να προσφέρεται και για την εγκατάσταση του δικού μας σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά κάτοπτρα.
Όπως λένε και οι Γερμανοί, ας στραφούμε προς τον ήλιο, και οι σκιές της ενεργειακής κρίσης και των κλιματικών αλλαγών, θα χαθούν πίσω μας.

Ευχαριστώ.

Γιώργος Περδίκης
Βουλευτής Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών