ΠΥΡΗΝΙΚΑ mon amour

Πρόσφατα συζητήθηκε στην Κύπρο το θέμα της Πυρηνικής Ενέργειας. Τη συζήτηση πυροδότησε η είδηση πως στο Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού (κατ’ ακρίβεια η Υπηρεσία Ενέργειας) μελετούν σχετική πρόταση Γαλλικής εταιρείας. Παρά το γεγονός ότι στο τέλος της συζήτησης διευκρινίστηκε ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, έχω την άποψη ότι το θέμα της πυρηνικής ενέργειας παραμένει (ή πρέπει να παραμείνει) στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Κυπριακής κοινής γνώμης, των ΜΜΕ και της πολιτείας (κυβέρνηση, Βουλή ή κ.α.).

Ισχυρίζομαι ότι τα σχέδια των γειτονικών μας χωρών και ιδιαίτερα της Τουρκίας, για κατασκευή και λειτουργία πυρηνικών σταθμών, συνιστούν μια μέγιστη περιβαλλοντική και πολιτική απειλή, για το λαό της Κύπρου.
Δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε. Οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε την πρόκληση και με κάθε ευκαιρία να εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας και να ενισχύουμε την αντίθεση μας.
Προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι Γαλλική εταιρεία παραγωγής πυρηνικής ενέργειας βολιδοσκόπησε το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού με συγκεκριμένη πρόταση. Αναφορά σε «γαλλική» εταιρεία δεν είναι τυχαία. Η Γαλλία είναι πράγματι μια από τις χώρες που τα τελευταία πενήντα χρόνια ανέπτυξε πυρηνική τεχνολογία. Το 80% της ηλεκτροπαραγωγής της Γαλλίας προέρχεται από 58 αντιδραστήρες σε 37 τοποθεσίες. Εταιρείες κολοσσοί στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας (π.χ. AREVA, SUEZ) έχουν μεγάλη συμμετοχή γαλλικών κεφαλαίων. Τελευταία μάλιστα, μετά την αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για την πυρηνική ενέργεια, ο Πρόεδρος Σαρκοζί κατηγορήθηκε ότι επιχειρεί να προωθήσει την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων γαλλικής τεχνολογίας σε τρίτες χώρες (π.χ. Μαρόκο, Τυνησία, Λιβύη, Τουρκία, κ.ο.κ.).
Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά το τραγικό ατύχημα στο Τσέρνομπιλ οι γαλλικές επιχειρήσεις πυρηνικής ενέργειας ασχολούνται κυρίως με την αναβάθμιση των επιπέδων ασφάλειας και ενεργειακής απόδοσης των υφιστάμενων πυρηνικών σταθμών στην Γαλλία αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, ιδιαίτερα στις χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης (που διέθεταν εξαιρετικά επικίνδυνους και ανασφαλείς πυρηνικούς σταθμούς σοβιετικής τεχνολογίας).
Όμως ποτέ δεν σταμάτησαν να προσπαθούν να επαναφέρουν (προς αύξηση των κερδών τους) την πυρηνική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Πριν 15 χρόνια η Γαλλία προσπάθησε να εγκαταστήσει ένα τεράστιο πυρηνικό σταθμό (τον Σούπερφοινιξ) όμως το εγχείρημα απέτυχε λόγω αλλεπάλληλων βλαβών και παγκόσμιων αντιδράσεων της κοινής γνώμης.
Είχα την ευκαιρία την περασμένη εβδομάδα να επισκεφθώ την Ευρωπαϊκή «Μέκκα» των πυρηνικών, καλεσμένος της Γαλλικής κυβέρνησης. Μαζί με μια επιλεγμένη ομάδα Ευρωπαίων βουλευτών και τεχνοκρατών «ενημερωθήκαμε» για τις προτεραιότητες της επερχόμενης προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Γαλλία. Δύο από τους τέσσερις πυλώνες της Ευρωπαϊκής πολιτικής της Γαλλίας (ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι δεν περιορίζονται μόνο στους επόμενους έξι μήνες) έχουν να κάνουν με το περιβάλλον. Η αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών και της ενεργειακής κρίσης, είναι εξ’ ορισμού θέματα αλληλένδετα, γεγονός που η Γαλλική προεδρία – και η Ευρωπαϊκή Ένωση – θέλουν να αναδείξουν δυναμικά.
Για την δημόσια εταιρεία παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας (EDEL) και τις δύο μεγάλες εταιρείες πυρηνικής τεχνολογίας (ARENA, SUEZ), τα δύο θέματα είναι συνδεδεμένα με την περαιτέρω ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας. «Δεν υπάρχει περίπτωση να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η άνοδος των τιμών του πετρελαίου, να επιτευχθεί η ενεργειακή ασφάλεια για την Γαλλία και την Ευρώπη και να περιοριστούν οι εκπομπές CO2 χωρίς την περαιτέρω άμεση ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας» μας δήλωσε ο Διευθυντής Οικονομικών Μελετών της AREVA κ. Didier Sevtier και ήταν κατηγορηματικός. Το δικό τους σενάριο προβλέπει αύξηση της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας κατά 300%. Υπολογίζουν ότι μέχρι το 2050 θα αναπτύξουν την πυρηνική ενέργεια στην Κίνα και στην Ευρώπη σε βαθμό που θα καλύπτει το 30% της παγκόσμιας παραγωγής ενέργειας. Στην EDEL και στην SUEZ εκφράστηκαν με περισσότερη μετριοφροσύνη. «Επιδιώκουμε να αναπτύξουμε την αποδοτικότητα των αντιδραστήρων και να μην επεκταθούμε σε άλλες τοποθεσίες», μας είπε ο Διευθυντής Ευρώπης της EDEL κ. Catenos ενώ ο A. Clauwaert της SUEZ είπε χαρακτηριστικά: «Δεν επιδιώκουμε να κτίσουμε αντιδραστήρες εκεί που η κοινή γνώμη δεν επιθυμεί». Σημειώνεται ότι η SUEZ επενδύει το 25% των κερδών της στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Αντίθετα η AREVA φαίνεται να μην ενδιαφέρεται για τις Ανανεώσιμες Πηγές ενέργειας ενώ ο κ. Didier Beutier μας ομολόγησε ότι συζητούν με πολλές χώρες (ανάμεσα τους και την Τουρκία) την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων. Και οι δύο εταιρείες κατηγορηματικά διέψευσαν τις φήμες περί προτάσεων στην Κυπριακή Κυβέρνηση. «Δεν υπάρχει πυρηνικός αντιδραστήρας», μου είπε ο κ. Beutier, «με ισχύ λιγότερη από 1500MW» (η σημερινή εγκατεστημένη ισχύς της ΑΗΚ δεν ξεπερνά τα 1000 MW).
Αντίθετα οι αρμόδιοι των Γαλλικών Υπουργείων των Εξωτερικών και της Οικολογίας και Ενέργειας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Ενέργειας είναι πιο συγκρατημένοι. Θεωρούν ότι η ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας θα αντιμετωπίσει προβλήματα. «Λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες των εταίρων μας π.χ. της Γερμανίας. Αυστρίας, Ελλάδας κλπ», μας είπε ο κ. Lamy από το Υπουργείο Εξωτερικών.
Όμως όσον αφορά τη Γαλλία δεν υπάρχει θέμα κατάργησης του πυρηνικού της προγράμματος «Γιατί να κλείσουμε τους πυρηνικούς μας σταθμούς που εργάζονται τόσα χρόνια χωρίς κανένα πρόβλημα;» λέει ο Δρ. Mandill σύμβουλος του Πρωθυπουργού. Όπως ήταν φυσικό υπάρχουν και αντίθετες φωνές. Τόσο οι σύντροφοι μου του Κομμάτος Πρασίνων (Les Verts) όσο και η Πρόεδρος του Κόμματος CAP 21 κα. Corinne Lepage, θεωρούν την πυρηνική ενέργεια τελειωμένη υπόθεση. Εκφράζουν μάλιστα και έντονη ανησυχία για τα σχέδια του Προέδρου Σαρκοζί για προώθηση της σε τρίτες χώρες «Η πυρηνική τεχνολογία δεν είναι γιαούρτι για να το πωλείς με το κιλό» μας λέει ο Yves Cocket Βουλευτής των Πρασίνων.
Ίσως το πιο σημαντικό σχόλιο το άκουσα από τον Michel Hamelm Διευθυντή Διεθνών Σχέσεων του ADEMA (Δημόσιος Φορέας Περιβάλλοντος και Ενέργειας). «Η πυρηνική ενέργεια δεν αφορά τον Φορέα μας. Δεν είναι εναλλακτική πηγή ενέργειας. Ένα είναι το σίγουρο. Το γεγονός ότι η Γαλλία δεσμεύτηκε για δεκαετίες με την πυρηνική ενέργεια, καθυστέρησε την ανάπτυξη τεχνολογιών, έρευνας και εφαρμογών στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Έχουμε χάσει πολύτιμο χρόνο που δύσκολα αναπληρώνεται».
Πιστεύω – ως συμπέρασμα μιας εβδομάδας επαφών και συζητήσεων για το θέμα της πυρηνικής ενέργειας – ότι η Γαλλία και η ανθρωπότητα δεν μπορούν να χάσουν άλλο χρόνο με την πυρηνική ενέργεια. Απαιτείται γρήγορη και αποφασιστική στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Γιώργος Περδίκης
Βουλευτής και Γενικός Γραμματέας
Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών